فرزانه ساسان پور - عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت معلمتران
مهناز خطابخش - دانشجو کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری

بافت تاریخی شهرها به دلیل مشکلات کالبدی- فضایی در برابر مخاطرات طبیعی خصوصاً زلزله از آسیب پذیری بیشتری برخوردار است. با این جودر تهیه طرح های سامادهی بافت تاریخی و سیر طح های شهری، از نظریه های مدیریت بحران زلزله در خصوص راهکارهای کاهش آسیب پذیری شهر در برابر زلزله، استفاده نمی شود. زمینه هایی که به طور مشترک میان ساماندهی و مدیریت بحران زلزله مورد توجه است، عمدتاً در چند محور کاربری زمین، کیفیت ابنیه، دسترسی و شبکه معابر، فضاهای باز و تراکم می باشد. هدف این مقاله، شناخت ویژگی های محور تاریخی- فرهنگی شهر تبریز با بررسی راهکارهای مشترک میان دو رویکرد برنامه ریزی ساماندهی و مدیریت بحران زلزله می باشد، روش تحقیق بکار رفته به صورت توصیفی، تحلیلی می باشد. نتایج تحقیق نشان می دهد محور تاریخی- فرهنگی تبریز که در مرکز شهر واقع شده است بنا به ویژگی های کالبدی- فضایی خاصی که دارا می باشد از جمله معابر تنگ و باریک، کیفیت پائین ابنیه، کمبود فضاهای سبز و باز و تراکم جمعیتی، از آسیب پذیری بالایی نسبت به سایر قسمت های شهر در برابر وقوع زلزله برخوردار است. لذا بر طبق نتایج حاصل از بررسی و تجزیه- تحلیل کاربری های شهری منطقه، این بافت معیارهای لازم برای بکارگیری رویکرد مدیریت بحران را داراست. وجود زمین های بایر و مخروبه در منطقه و تبدیل آنها به فضاهای سبز و باز از جمله این معیارهاست.از این رو اصلاح شبکه دسترسی، مقاوم سازی بناها و ارتقاء کیفیت مصالح و ابنیه، افزایش فضای باز و استفاده از راهکارهایی که به صورت متعادل، هم در شرایط عادی رفاه ساکنان را در نظر گیرد و هم به شرایط بحرانی نظر داشته باشد، پیشنهاد گردیده است.

سامانذهی، بافت تاریخی فرهنگی تبریز، مدیریت بحران، زلزله