سمیه السادات حقیقی - کارشناسی ارشد بازسازی پس از سانحه، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی
اکبر حاج ابراهیم زرگر - دکترای معماری،عضو هیئت علمی و ریاست دانشگاه شهید بهشتی تهران
علی محمد صفایی - کارشناسی ارشد معماری اسلامی، دانشکده هنر، دانشگاه بین المللی امام رضا(ع)

اکثر بافت های تاریخی از بروز زلزله ایمن نیستند. به گونه ای که وقوع آن، خسارت های غیرقابل جبرانی را وارد می سازد. از این رو لزوم تمرکز اصلی برنامه ریزی مدیریت بحران برای بافت تاریخی ، در مرحله قبل از سانحه و در دو بعد کاهش خطر و آمادگی دیده می شود. در این میان بهترین شیوه، استفاده از تجارب گذشته است اما لازمه ی سیاست گذاری، در چالش با واقعیت های کارکردی، در گروی شناخت پیش شرط های تحقق سیاست و شناخت ساختار موجود جامعه ی هدف می باشد. مقاله ی حاضر در راستای دیدگاه های بیان شده در متون تخصصی و تجارب کشورهای سانحه خیز، جامعه ی ایران را از سه دیدگاه سیاسی، مدیریتی و فنی مورد بررسی قرار می دهد تا با شناسایی منابع و عوامل کلی مؤثر در کاهش آسیب پذیری لرزه ای بافت تاریخی، گامی در جهت اتخاذ سیاست های مربوطه برداشته شود. روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی از طریق بررسی اسناد می باشد. بررسی ها نشان می دهد که از دیدگاه سیاسی، قوانین ملزوم در اسناد فرادست دیده شده ولی در سطح میانی می بایست حدود اختیارات و قوانین هر یک از سازمان های ذیربط مشخص شود. از دیدگاه مدیریتی، در دو بعد خارج و داخل بافت به آن پرداخته شده است. در بعد خارج از بافت می بایست با نگرش نهادهای اجرایی به علم مدیریت بحران به عنوان یک کالای ضروری و نه لوکس و ایجاد شرایط عمومی مدیریتی پایدار، این امر صورت گیرد و از بعد داخلی، نیاز به ارتقاء فرهنگ ایمنی برای مشارکت و افزایش تاب آوری می باشد. از دیدگاه فنی، لزوم تأکید بر اقدامات کاهش خطرپذیری در سطح شهری در کنار سطح مقاوم سازی کالبدی با کمک دانش بومی دیده می شود.

زمین لرزه، بافت تاریخی شهری، کاهش خطر، آسیب پذیری، برنامه