موسی صادقی - دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیای سیاسی ، دانشگاه خوارزمی تهران
عطیه ریاحی - دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی ، دانشگاه پیام نور گنبد

دهه های اخیر ، کشور ایران که در کمربند خشک جهانی واقع شده است، با خشکسالی های متعددی روبرو بوده است. اخرین خشکسالی کشور ایران از سال 1384 آغاز و تا سالهای 1389-1390 بطول انجامیده است . استان گلستان( بویژه درقسمت های شمالی و ترکمن صحرا ) یکی از استان های نیمه خشک در شمال ایران است که از یک سو با کم ابی و از سوی دیگر با خشکسالی مواجه بوده است. مقاله حاضر با هدف بررسی روند خشکسالی و کاهش منابع آبی در سکونتگاههای روستایی مناطق مرزی این استان ( در مجاورت کشور ترکمنستان ) به تبیین دلایل خشکسالی و پیامد های آن در روستاهای مرزی پرداخته است. جامعه آماری تحقیق شامل روستاهای مرزی در شهرستان های مراوه تپه و گنبد کاووس در مسیر شهرهای مراوه تپه به اینچه برون است و جامعه نمونه شامل روستا های کلیچه ، ترشکلی، اوچقوئی و قیزلر می باشد.تحقیق حاضر از نوعتوصیفی – تحلیلی و مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای و پیمایش میدانی است. یافته های تحقیق نشان میدهد که در سرشماری 1385 ناحیه مورد مطالعه دارای 1791 نفر جمعیت بوده ، در حالی که در پابان دوره خشکسالی و در سرشماری 1390 دارای 1694 نفر جمعیت بوده است که نشان می دهد در دوره خشکسالی با کاهش فعالیت های کشاورزی و دامپروری از میزان جمعیت ناحیه مورد مطالعه کاسته شده و ناحیه مورد بررسی با مهاجرت جمعیت روستایی به شهرهای پیرامون مواجه بوده است. همچنین با توجه به کاهش منابع آب های سطحی و آب های زیر زمینی و نیز کاهش و تضعیف مراتع ، از میزان اشتغال پایدار در این سکونتگاهها کاسته شده است.

خشکسالی ، سکونتگاههای روستایی ، استان گلستان ؛ ترکمن صحرا ؛ روستاهای مرزی