احمد مزیدی - استادیار گروه جغرافیای دانشگاه یزد
سمانه دهقانی زاده - دانشجو کارشناسی ارشد آب و هواشناسی کاربردی دانشگاه یزد

رخدادها ی طبیع ی همچو ن سیل ، ا ز جمل ه مشکلات بش ر در زما ن گذشته و حا ل بوده اند. یکی از ضروریات مهار این بحران ها بررسی فراوانی وقوع و دوره بازگشت این قبیل رخدادها می باشد. تحلیل فراوانی وقوع به مجموعه روش هایی گفته می شود که با استفاده از قوانین احتمالات به بررسی احتمال تکرار یک پدیده در طول زمان می پردازد. هدف از این تحلیل ها، به دست آوردن دوره ی بازگشت وقایع اندازه گیری شده و تخمین مقدار یک واقعه به ازای دوره بازگشت مشخص می باشد که خارج از دامنه وقایع ثبت شده قرار دارد و برای طراحی پروژه ها از آن استفاده می شود. از جمله این تحلیل ها می توان به توزیع گمبل و لوگ پیرسون تیپ 3 اشاره کرد. در این مقاله با استفاده از این دو روش به بررسی احتمال وقوع حداکثر دبی و حداکثر بارش 24 ساعته در حوضه آبریز نیاز در شهرستان طبس پرداخته شده است. بررسی آماری بارندگی ایستگاه نیاز و دبی ایستگاه خرو در طی دوره آماری 19 ساله نشان داد که ضریب همبستگی برابر با 95 درصد (R(2)=0/95) و سطح معناداری آن مطلوب می باشد و گرچه رابطه همبستگی ضعیف است اما می توان نتیجه گرفت که با افزایش بارندگی 24 ساعته، مقدار دبی حداکثر نیز افزایش خواهد یافت. تحلیل فراوانی وقوع در طی 19 سال نشان داد که به احتمال 95 درصد حداکثر دبی بیش از 0/45 متر مکعب در ثانیه و حداکثر بارش 24 ساعته به احتمال 95 درصد بیشتر از 13 میلی متر در ثانیه خواهد بود.

سیل، تحلیل فراوانی وقوع، توزیع گمبل، لوگ پیرسون تیپ 3، حوضه آبریز خرو و نیاز