هادی سالک معراجی - دانش آموخته کارشناسی ارشد گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه ایلام
محمد جواد زارع - استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه ایلام
خشنود نوراللهی - استادیار، گروه گیاهپزشکی دانشکده کشاورزی دانشگاه ایلام
نگار شفیعی - دانشجوی رشته پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی تبریز

مواد موثره موجود در گیاهان دارویی به عنوان منبعی عظیم از ترکیب های مختلف با منشا طبیعی شناخته شده است که این ترکیب ها به دلیل دارا بودن خواص ضد میکروبی می تواند در کنترل آفات، بیماری ها و علف های هرز مورد استفاده قرار گیرد. همچنین استفاده از ترکیب های گیاهی به دلیل اندک بودن اثرات نامطلوب زیستی می تواند جایگزین آفت کش های شیمیایی گردند و اثرات مخرب آنها را کاهش دهند. هدف از انجام این آزمایش مقایسه اثرات اسانس برگ و اسانس دانه گیاه رازیانه بر روی قارچ بیماری زای فوزاریوم سولانی بود. رازیانه (Foeniculum vulgare mill) یکی از قدیمی ترین گیاهان دارویی است که اندام های مختلف آن خواص دارویی دارد. این آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی با 6 تیمار و 5 تکرار اجرا گردید. جهت انجام این آزمایش از روش اختلاط اسانس با محیط کشت استفاده گردید. مشخص گردید که با افزایش غلظت اسانس درصد بازدارندگی از رشد قارچ نیز افزایش یافت به زوری که بیشترین درصد بازدارندگی در بالاترین غلظت اسانس (500ppm) حاصل شد. نتایج این تحقیق نشان داد که قابلیت کنترل کنندگی اسانس دانه رازیانه چندین برابر اسانس برگ آن می باشد. به طوری که درصد بازدارندگی اسانس دانه رازیانه نسبت به برگ در پایین ترین غلظت 5 برابر و در بالاترین غلظت 10 برابر بیشتر بود. در این آزمایش مشخص گردید که اسانس دانه رازیانه جهت کنترل قارچ فوزاریوم سولانی بر اسانس برگ آن ارجحیت دارد.

رازیانه، فوزاریوم سولانی، اسانس، ترکیب های گیاهی، اختلاط با محیط کشت