سپیده خلج زاده - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم دارویی ، گروه شیمی
انسیه قاسمی - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم دریایی گروه شیمی
شادان امیری - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم دارویی ، گروه شیمی

عناب علاوه بر خواص تغذیه ای دارای موارد استفاده زیادی به عنوان یک گیاه دارویی است روغن عناب دارای درصدی از اسیدهای چرب است. روغن عناب را می توان به عنوان یک روغن سالم برای سلامتی در نظر گرفت زیرا درصد بالایی از اسیدهای چرب اشباع نشده تک زنجیره دارد که سبب کاهش LDL و کاهش کلسترول کل و کاهش تری گلیسیرید و افزایش HDL می شود که برای قلب مفید است. این مقاله به یک مطالعه جامع و تطبیقی راجع به دو روش استخراج اسیدهای چرب میوه و هسته عناب می پردازد. سوکسله از جمله روش های رایج برای استخراج مواد موثره و عصاره های گیاهی می باشد. مشکل فنی روش های مرسوم ،زمان بالای استخراج، حجم زیاد حلال مصرفی ، سرعت کم و بازده کم فرایند است که با استفاده از امواج فراصوت برطرف شده است. متانول به عنوان حلال آلی مناسب از میان 4 حلال کلروفرم، متانول، اتانول و N- هگزان انتخاب شد. در این تحقیق از طراحی Box-Behken به منظور بررسی تاثیر 3 پارامتر زمان، دما و نسبت حجم حلال آلی به وزن گیاه تحت فرایند التراسونیک بر میزان راندمان استخراج استفاده شد. روش سطح پاسخ نیز به منظور تعیین نقاط بهینه جهت دستیابی به حداکثر بازده استخراج اسید چرب از میوه و هسته عناب مورد بررسی قرار گرفت. روغن استخراح شده ، استری شده و سپس به منظور آنالیز کمی روغن استخراجی به دستگاه GC-FID تزریق شد. در نهایت با به دست آمدن بهترین برنامه ریزی دمایی با GC-FID روغن استری شده با برنامه ریزی به دست آمده به منظور شناسایی ترکیبات به دستگاه GC/MS تزریق شد. اسیدهای چرب میوه و هسته عبارتند از: Pentanoic acid - 10-undecenyl ester - Methyl 14-Methyl-Pentadecanoate - Methyl palmitate Methyl palmitoleate - Methyl palmitate - Ethyl palmitate – Linoleic acid, methyl ester - Methyl 9-octadecenoate - Ethyl linoleate - Ethyl Oleate - Ethyl stearate - Adipic acid, bis(2-ethylhexyl) ester

عناب، اسید چرب، امواج فراصوت، طراحی Box-Behken ٬ روش سطح پاسخ