مسائل هیدروپلیتیکی ناشی از انتقال بین حوضه ای آب (با تأکید بر طرح بهشت آباد)

  • سال انتشار: 1393
  • محل انتشار: دومین همایش ملی بحران آب (تغییر اقلیم، آب و محیط زیست)
  • کد COI اختصاصی: NCWC02_039
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 1103
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

یاشار ذکی

استادیار جغرافیای سیاسی دانشکده جغرافیا دانشگاه تهران

محمدعلی کیانی

دانشجوی جغرافیای سیاسی دانشگاه تهران

چکیده

توزیع ناهمگون مکانی و زمانی بارش، کمبود ریزشهای جوی، عدم میان عرضه و تقاضای آب در برخی نواحی کشور، کاهش تدریجی منابع آب بویژه بر اثر تغییرات آب و هوایی در کنار رشد بالای جمعیت بویژه در برخی نواحی کشور از یکسو و انتقال آب از نواحی دارای توان هیدرولوژیکی نسبتاً خوب به سایر مکان های دارای کمبود آب از سوی دیگر سبب می شود که رقابت های شدید و منفی بر سر تصاحب منابع آب صورت گیرد. این امر در نهایت زمینه تنش میان گروه ها، مراکز جمعیتی و فضاهای سکونتگاهی را با یکدیگر سبب میشود. امری که از منظر ژئوپلیتیک منجر به صورت بندی «هیدروپلیتیک منفی» در مقیاس ملی و ناحیه ای میگردد. مقاله حاضر با روش تحقیق توصیفی تحلیلی و با هدف شناسایی و تبیین نقش عوامل و ارزش های جغرافیایی منجمله منابع حیاتی آب به ویژه انتقال بین حوضه ای آب از حوضه کارون شمالی در استان چهار محال و بختیاری به داخل فلات مرکزی ایران در بروز منازعات و واگرایی های محلی انجام گرفته است. در موضوع انتقال بین حوضه ای آب در طرح بهشت آباد فراتر از بحث های فنی صرف، باید ابعاد و پیامدهای اکولوژیکی، اقتصادی، زیست محیطی و بویژه سیاسی، اجتماعی و امنیتی آن در مبدأ و مقصد در نظر گرفته شود. مطابق یافته های تحقیق، اختلافات بالقوه و بالفعل تقسیم آب در استان های گیرنده، اثرات متعدد و ناگوار اجتماعی ملهم از طرح، انتقال آب محملی برای جغرافیای انتخابات، حساسیت های جغرافیای سیاسی اقوام و بروز شکاف های هویتی و قومی و در نهایت کنشگری های سیاسی متأثر از طرح بهشت آباد توسط مردم و مسئولین از جمله پیامدهای هیدروپلیتیکی آن میباشد. لذا توجیه بایسته های ژئوپلیتیکی طرح های عظیم انتقال آب میباید توسط جغرافیدانان سیاسی و ژئوپلیتیسین ها انجام گیرد که روابط و پیوستگی های مکان، فضا و سیاست را به صورت ترکیبی، همدید و کلنگرانه تحلیل میکنند.

کلیدواژه ها

ژئوپلیتیک خرد، هیدروپلیتیک، انتقال بین حوضه ای آب، طرح بهشت آباد

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.