سیدهادی قدوسی فر - پژوهشگر دکتری معماری ، دانشکده هنر و معماری واحد علوم و تحقیقات ، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران ، ایران ،
فرح حبیب - دکتری شهرسازی ، دانشیار دانشکده هنر و معماری واحد علوم و تحقیقات ، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران ، ایران
مهتیام شهبازی - پژوهشگر دکتری معماری ، دانشکده معماری و شهرسازی ، دانشگاه علم و صنعت ، تهران ، ایران

ادیان در جهان سنتی به عنوان عنصر غالب در تعیین خط فکری و آداب و منش های جوامع مطرح بوده و در شکل گیری و نحوه گسترش هنرها تأثیری ژرف داشته به طوری که در جهان سنتی ، دین با فلسفه زندگی و هنرها همزاد و همراه است. طبیعت عنصری حائز اهمیت در ادیان و واجد جایگاهی متفاوت در ایدئولوژی ها بوده است ، به طوری که در جهان بینی جوامع سنتی علی رغم تشابهاتی که در آنها دیده می شود ، جایگاه طبیعت از عنصری که خود خداوند یا جزئی از خداوند به شمار می رفته تا عنصری شر و جایگاه زندگی شیطان متغیر بوده است. با این همه وجود عناصر مشترک طبیعت در شکل دهی به معماری به عنوان شاخه ای از هنرها که بیشترین قرابت با محیط و طبیعت را دارد ، می تواند متأثر از ایدئولوژی هایی باشد که در ادیان با عنوان «حکمت خالده » مطرح است. در این راستا پژوهش درصدد پاسخگویی به سؤالات زیر است : آیا بینش های دینی متفاوت در مورد طبیعت باعث تفاوت هایی تأثیرگذار در معماری ادیان شده است ؟ چه مباحث و عناصر مشترکی در ارتباط با طبیعت در معماری معابد ادیان مختلف وجود دارد ؟ آیا حکمت خالده یا جاویدان خرد در حوزه آثار هنری مرتبط با ادیان ، به ویژه معماری قابل گسترش است ؟ روش پژوهش ، تحلیلی و تفسیری - تاریخی است . ابزار و روش های گردآوری اطلاعات اسنادی ، کتابخانه ای ، تهیه فیش ، نقشه ها و نمونه های آثار معماری هستند. روش تجزیه اطلاعات نیز استدلال قیاسی و استدلال استقرایی (استنتاجی) است.

معماری ، دین ، حکمت خالده ، معبد ، طبیعت ، ادراک شهودی