کنکاشی در ویژگی های خیابان صفوی
- سال انتشار: 1390
- محل انتشار: ماهنامه باغ نظر، دوره: 8، شماره: 17
- کد COI اختصاصی: JR_BAGH-8-17_005
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 790
نویسندگان
کارشناس ارشد معماری، دانشکده هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
کارشناس ارشد معماری، دانشکده هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران
چکیده
با کنکاشی در تاریخ شهرسازی ایران و مکاتب آن در ادوار گوناگون، آنگاه که معماری و شهرسازی صفوی را مرور می کنیم با مفهومی به نام خیابان مواجه می شویم که به لحاظ تعریف تشابه زیادی با سبز راه در معنای امروزی دارد، به طوری که می توان سبز راه را مصداقی مدرن برای خیابان های صفوی دانست. این در حالی است که در دستور زبان طراحان منظر و شهرسازان ایرانی، این مفهوم ساختاری کمتر راه می یابد. طی مقاله حاضر کوشش شده است از طریق نگاه تحلیلی به اسناد مکتوب و مصور بجا مانده، تصویری روشن از این عنصر ارزشمند ترسیم شده و اصول مشترک حاکم بر این گونه محورهای مستقیم شهری در عصر صفوی مورد بازشناسی قرار گیرد. در این میان برای دست یافتن به الفبای خیابان های صفوی و بازشناسی اصول حاکم بر آنها جستجو در میان یادداشت های سفرنامه نویسان اروپایی که در عصر طلایی صفوی در ایران گام نهاده اند و تحت تأثیر جاذبه قوی این خیابان ها توصیفاتی دقیق از آنها بر جای گذاشته اند راهگشا خواهد بود. چرا که امروزه عمده این خیابان ها یا به کلی از میان رفته اند یا چنان دستخوش تغییر شده اند که به آسانی قابل شناسایی نیستند. در ادامه پس از بیان کلیاتی در باب خیابان صفوی و سیر تحول آن، بر اساس برخی از این توصیفات مشتمل بر پنج خیابان که حاصل کنکاش نویسنده در میان اسناد مکتوب و مصور از ایران عهد صفوی می باشد، اصول کلی حاکم بر این یادگار ارزشمند از معماری و شهرسازی صفوی در دو بخش کالبدی و عملکردی استخراج و تدوین شده است : ویژگ یهای عملکردی : 1. برقراری اتصال میان عناصر همجوار به ویژه باغات شاهی و تداعی باغی در مقیاس شهر. 2. گردش و تفرج شهروندان و فراهم آوردن بستری که می توان آن را گردشگاه عمومی شهر نامید. 3. ایجاد سلسله مراتب قوی و تأکید بر جایگاه عنصر قطبی کننده (باغ شاهی یا عنصر مذهبی) که در انتهای مسیر استقرار می یافته است. اجزا و عناصر کالبدی : همانگونه که عناصر اصلی باغ ایرانی در سه گروه آب، گیاه و بنا قابل شناسایی هستند، این طبقه بندی را می توان به عناصر کالبدی خیابان صفوی نیز تعمیم داد. جایگاه در ساختار شهر : این خیابان ها عمدتاً در حاشیه شهرها و در میان مجموعه ای از باغات احداث می شده اند. به طوری که در دوره های بعدی زمینه توسعه شهرها به خارج از باروهای شهر کهن را فراهم ساخته اند.کلیدواژه ها
خیابان، عصر صفوی، سفرنامهمقالات مرتبط جدید
- مهر تجدد بر پیشانی شهر تهران خیابان اسماعیل بزاز (مولوی)
- زنان در فضاهای بی دفاع شهری: تحلیل جامعه شناختی نقش فضاهای بی دفاع شهری در امنیت زنان (مورد مطالعه: محله تهرانپارس)
- بررسی علل نارضایتی شهروندان از عملکرد شهرداری ها نمونه موردی شهر جدید صدرا
- مطالعه موردی نقش مشارکت مردمی در بهسازی و نوسازی بافت فرسوده شهری
- ایدئولوژی آرمان شهر وشهرهای اکولوژیک (مطالعه ی موردی: شهرستان شوش)
اطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.