زینب فروزفر - دانشجوی دکتری دین پژوهشی دانشکده ادیان دانشگاه ادیان و مذاهب
قربان علمی - دانشیار دانشکده الهیات دانشگاه تهران

این مقاله در پی بیان آراء فیلون اسکندرانی، یکی از بزرگترین فیلسوفان، متکلمان و عارفان یهودی قرن اول میلادی، درمورد براهین اثبات وجود خدا، در کنار آراء ملاصدرا درباره موضوع مذکور است. فیلون و ملاصدرا معتقدند وجود خدابدیهی است و وجود برهان و استدلال را دلیلی بر تنبه و توجه به امر بدیهی می دانند. لذا براهین متعددی برای اثباتوجود خدا اقامه می کنند. ملاصدرا برای اثبات وجود خدا از دو نوع برهان استفاده کرده است. یعنی هم خدا را به واسطهمخلوقات به اثبات رسانده و هم سعی کرده است راهی را جهت اثبات وجود خدا به طور مستقیم و بدون واسطه مخلوقات،ارائه دهد. اما فیلون معتقد است که دانش نسبت به هستی خدا و طرق اثبات وجود خدا، همیشه بر اساس تفکر در دنیا وباواسطه مخلوقات امکان پذیر است. آنان در اقامه برخی از براهین تحت تأثیر آراء فیلسوفان یونان هستند. در این مقالهبراهینی که هر یک از دو اندیشمند مطرح کرده اند، بیان و بررسی می گردد.

فیلون اسکندرانی ، ملاصدرا ، خدا، براهین اثبات