رسوبات سد سفیدر.د و اثرات زیست محیطی آن
- سال انتشار: 1379
- محل انتشار: چهارمین کنفرانس بین المللی سواحل و بنادر و سازه های دریایی
- کد COI اختصاصی: ICOPMAS04_074
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 1946
نویسندگان
کارشناس ارشد محیط زیست(M.S) اداره کل محیط زیست گیلان
دکتری علوم دریایی (Ph.D) دانشگاه شهید چمران اهواز
چکیده
رودخانه سفیدرود یک از مهمترین رودخانه های حوزه دریای خزر است که در مقابل همتای شمالی خود یعنی رود ولگا، با ریزش 30% از کل ورودی های سواحل جنوبی خزر خودنمایی می کند. سفیدرود در گذشته های نه چندان دور یکی از مهمترین مراکز مهاجرت و تکثیر ماهیان خاویاری بود اما از سال 1341 احداث سد مخزنی سفیدرود و سدهای انحرافی تاریک و سنگر باعث محدود شدن عرصه زیست ماهیان شد و پس از آن تا سال 1359 بواسطه رسوبات بر اثر فرسایش خاک آبخیز سفیدرود ظرفیت مخزن سد تا 1/3 کاهش یافت به همین دلیل به جهت حفظ ظرفیت مخزن سد از سال 1359 تا کنون همه ساله طی اقدامی موسوم به عملیات شاس با بازنمون دریچه های عمقی سد حدود 40 میلیون تم از رسوبات پشت سد را به یکباره به داخل رودخانه تخلیه می کنند که این عمل بطور متوسط موجب مرگ و میر حدود یک کیلیون قطعه ماهی در سال می شود. به همین منظور جهت بررسی و آنالیز بعضی از فاکتورهای موثر در زندگی آبزیان در زمان تخلیه رسوبات 6 ایستگاه نمونه برداری انتخاب شد که طی 9 مرحله در چهار فصل پائیز و زمستان 74 و بهار و تابستان 75 نموه برداری صورت گرفت. پارامترهای مهم مورد بررسی عبارتند از:PH اکسیژن محلول (DO) ،کدورت Turbidity و مواد جامد معلق (TSS) در بررسی فوق بیشترین تغییرات در زمان عملیات شاس ثبت گردید بطوریکه میزان TSSدر ایستگاه شماره 1 به بیش از 200/000 میلی گرم در لیتر و کدورت تا 15000 واحد FTU افزایش یافت و میزان DO تا حدود 1 میلی گرم در لیتر کاهش نشان داد. در حالیکه میزان TSS کدورت وDO در شرایط عادی به ترتیب حدود 15 میلی گرم در لیتر 8 واحد FTU و 12 میلی گرم در لیتر بوده است. از عواقب این عمل ، مرگ و میر ماهیان بعلت تجمع رسوب در برانشی آنها و همچنین کاهش میزان قابل توجه DO را می توان ذکر نمود. در کالبدگشایی ماهیان صید شده در هنگام عملیات شاس میزان تجمع رسوبات در برانشی، حلق، معده و روده آنان کاملا مشهود بود. نتایج حاصل بیانگر مشکلات ناشی از عدم مدیریت صحیح آبخیزداری و عدم ارزیابی صحیح احداث سدهای مخزنی است. بنابراین پیشنهاد می گرددد قبل از هر چیز ابتدا به آبخیزداری منطقه توجه خاص شود و سپس قبل از احداث سدهای مخزنی ارزیابی اثرات توسعه بر محیط زیست (EIA) حتما صورت گیرد. احداث حوضچه های رسوب گیر تا حدودی می تواند از این معضل بکاهد زیرا با لایروبی مستمر آن می توات برای تولید مصالح ساختمانی استفاده کرد.کلیدواژه ها
اطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.