علیرضا دانشمند - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قائمشهر
علیرضا صفاهانی - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قائمشهر

به منظور بررسی اثر تنش کمبود آب و محدودیت نیتروژن بر عملکرد دانه و کارایی مصرف آب کلزا، آزمایش مزرعه ای به صورت فاکتوریل اسپلیت پلات در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سال زراعی 1386 انجام شد. در این مطالعه، دو رقم به نام های زرفام و مدنا در سه رژیم آبیاری (آبیاری پس از 40 ، 55 و 70 درصد تخلیه رطوبتی خاک ) و چهار میزان کود نی تروژنی (صفر، 75، 150 و 220 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار ) مورد بررسی قرار گرفتند . نتایج حاصل نشان داد که افزایش میزان مصرف کود نیتروژن از صفر به 220 کیلوگرم در هکتار وافزایش میزان رطوبت خاک ، سبب افزایش تولید ماده خشک کل گردید که این افزایش همراه با افزایش عملکرد دانه بود . افزایش عملکرد دانه در هر دو شرایط، عمدتاً به دلیل افزایش تعداد خورجین در بوته و تعداد دانه در هر خورجین بود . با افزایش نیتروژن مصرفی و میزان رطوبت خاک ، کارایی مصرف آب دانه و ماده خشک کل افزایش یافت به گونه ای که حداکثر مقدار این دو کارایی د ر تیمار 220 کیلوگرم نیتروژن و تیمار 40 درصد تخلیه به دست آمد . در مقایسه دو رقم نیز مشخص شد که رقم زرفام، هم در شرایط آبیاری نرمال و تنش شدید رطوبتی و همچنین، شرایط نیتروژن بالا و کم مصرفی توانست عملکرد دانه بالاتری تولید کند.

تنش آب، عملکرد دانه، کارایی مصرف آب، کلزا و نیتروژن