عادله بهرادفر - کارشناس ارشد زراعت
مریم فرزانیان - کارشناس ارشد زراعت
پریسا شریفی - دانشجوی دکتری زراعت

به منظور اجرای هر جز از عملیات کشاورزی ابتدا باید توجیه پذیری فنی و اقتصادی آن طرح نشان داده شود یکی از راه های برآورد توسعه کشاورزی و پایداری تولید در نواحی کشاورزی استفاده از متد جریان انرژی است و هدف از مطالعه روند انرژی ورودی و خروجی در سیستم های زراعی بهینه سازیمصرف انرژی است . در این بررسی سیر انرژی در اکوسیستم زراعی آفتابگر دان (به صورت دیم و فاریاب) در استان آذربایجان شرقی با استفاده از آمار و اطلاعات اداره کشاورزی مربوطه (تهیه پرسشنامه از روستائیان شهرستان مرند ) برآورد گردید . داده های مربوط به نهاده ها و ستاده ها به مقادیر معادل انرژی های مصرفی و تولیدی تبدیل شدند. سپس راندمان انرژی محاسبه گردید. میزان کارآیی انرژی (نسبت انرژی ستاده به انرژی نهاده) برای این محصول به صورت فاریاب 1/47 و به صورت دیم 1/02 بود . نتایج این بررسی نشان داد که بیشترین انرژی مصرفی در مورد مزرعه مورد نظر مربوط به مصرف کود، آب، سوخت و ماشین آلات می باشد. جهت اصلاح ساختار تامین انرژی و افزایش راندمان انرژی اکوسیستم زراعی مربوطه برای سال های آتی راهکارهای نظیر: استفاده از ضایعات آلی کشاورزی به عنوان منبع کود و انرژی - برق دار کردن چاه های آبیاری - افزایش ابعاد مزرعه به منظور افزایش بازده مزرعه، استفاده از روش های شخم صفر یا حداقل خاکورزی و تاکید بر مصرف انرژی های نو پیشنهاد می گردد.

بیلان انرژی، نهاده، ستاده و آفتابگردان