بررسی اثرسطح مخصوص برگ (SLA) بر عملکرد دانه در سه ژنوتیپ ماش (Vigna radiata L. Wilczk) با تراکم های متفاوت کاشت در منطقه اهواز

به منظور بررسی صفات کمی ژنوتیپ ماش ، آزمایشی در تابستان سال ١٣٧٩ در مزرعه تحقیقاتی گروه زراعت واصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز به صورت فاکتوریل (3×4) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار انجام شد . در این آزمایش فواصل بین بوته ها روی ردیف در چهار سطح 15، 20، 25 و 30 سانتی متر با فاصله ثابت ٥٠ سانتی متربین ردیفها (به ترتیب تراکم ها ی معادل 133333، 100000، 80000 و 66667 بوته در هکتار) و سه لاین پرتو، VC-1973A و 32-62-1 مورد مطالعه و ارزیابی قرار گرفته اند . در طول مراحل مختلف رشد گیاه با ٦ بار نمونه برداری از سطح مزرعه، وزن خشک اندام هوایی، وزن خشک برگ، وسطح برگ اندازه گیری شد و در مرحله رسیدگی فیزیولو ژیکی عملکرد دانه بدست آمد . نتایج این بررسی نشان داد که در بین ارقام ، لاین VC-1973A کمترین سطح مخصوص برگ (بیشترین ضخامت برگ) و لاین پرتو بیشترین سطح مخصوص برگ (کمترین ضخامت برگ) را داشت و لاین 32-62-1 با بالاترین عمل کرد دانه ( ١٧٢٣ کیلوگرم در ه کتار)، وزن خشک برگ و شاخص سطح برگ نسبت به دو لاین دیگر برتری داشت در حالیکه لاین پرتو پایین ترین عمل کرد دانه ( ١٤٣٩ کیلوگرم در هکتار) را تولید کرد. فواصل ٢٠ و ٣٠ سانتی متر بین بوته ها روی ردیف به ترتیب بالاترینعملکرد دانه ( ١٧١٣ کیلو گرم در ه کتار ) و پائین ترین عمل کرددانه( ١٣٧٩ کیلوگرم در هکتار) را تولید نمودند . با افزایش فاصله بوته (کاهش تر اکم) ضخامت برگ و عملکرد دانه تک بوته افزایش یافت. با کاهش فاصله بوته روی ردیف وزن خشک برگ (LDW)، شاخص سطح برگ (LAI) و سطح مخصوص برگ (SLA) افزایش یافت . با توجه به اهمیت سطح مخصوص برگ (SLA) در افزایش عملکرد دانه می توان نتیجه گرفت که بخش عمده ای از افزایش عمل کرد دانه ( 1589 کیلو گرم در هکتار ) در لاین VC-1973A در نتیجه کاهش SLA (افزایش ضخامت برگ ) بوده و توصیه می شود در انتخاب لاین ها همانند شاخص سطح برگ به عنوان یک شاخص مهم در نظر گرفته شود.

کلیدواژه ها:

ماش ، تراکم ، لاین ، سطح مخصوص برگ ، عملکرد دانه