سید سعید پورداد - معاونت موسسه تحقیقات کشاورزی دیم، کرمانشاه
رحمان رجبی - معاونت موسسه تحقیقات کشاورزی دیم، کرمانشاه

خسارت ناشی از سرما و یخ زدگی مهم ترین عامل محدود کننده در توسعه کشت دیم کلزا در مناطق سرد معتدل و سرداست . وقوع اولین بارندگی های پاییزه و نیز زمان وقوع سرما و یخبندان به گونه ای است که گیاهچه های کلزا به مرحله روزت نرسیده و غالبا از بین می روند. در این مطالعه تعداد ١٣٧ رقم و لاین پاییزه و بهاره کلزا از نظر تحمل سرما و یخ زدگی تحت پنچ تیمار سرمایی 10، 5، 0، 5-، و 10- مورد ارزیابی قرار گرفتند . نتایج نشان داد تعداد ٤٢ ژنوتیپ در مرحله دو برگی و ٩ ژنوتیپ در مرحله چهار برگی توانستند در برابر سرما مقاومت نشانداده و پس از اعمال تیمار سرما رشد مجدد داشته باشند . سه ژنوتیپ Ebonite, Olpra و DS-29955 در هر دو مرحله ٢ و ٤ برگی مقاومت خوبی به سرما نشان دادند . اندازه گیری میزان هدایت ا لکتریکی برگ های برش داده شده در آب مقطر نشان داد از ژنوتیپ ها ی مورد ارزیابی در مرحله دو و چهار برگی تنها آن هایی که نشت یونی کمتر ی داشتند بهبودی حاصل نمودند . همچنین نتایج نشان داد ٣ ژنوتیپ Olpra, Ebonite و DS-29955 دارای واکنش یکسانی نسبت به تنش سرما در هر دو مرحله ٤ و ٢ برگی بودند و کمترین نشت یونی را نشان دادند. نتایج این بررسی نشان داد که در شرایط کنترل شده تحمل به سرمای کلزا در م رحله ٢ برگی بیش از مرحله ٤ برگی است و و اکنش ژنوتیپ ها به تنش سرما در مراحل مختلف رویشی متفاوت است.

کلزا، مقاومت به سرما، نشت یونی