احمد قنبری - استادیار دانشگاه زابل,
شیرین مولودی - دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت دانشگاه زابل,
حمید رضا فنائی - مرکز تحقیقات کشاورزی سیستان، زابل
احمد قاسمی - مرکز تحقیقات کشاورزی سیستان، زابل

به منظور بررسی و انتخاب بهترین میزان بذر (تراکم ) و نسبت کاشت و تاثیر آن ها بر عملکرد دانه و اجزای عملکرد سورگوم دانه ای در کشت مخلوط با ماش، این آزمایش در سال ۱۳۸۴ در ایستگاه تحقیقات کشاورزی زهک، زابل به اجرا در آمد . آزمایش بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار پیاده شد . تیمار های مورد مطالعه شامل پنج نسبت کاشت ماش به سورگوم (0:100، 100:0، 25:75، 75:25، 50:50) و سه میزان بذر: مطلوب، 50 درصد کمتر از مطلوب و ۵۰ درصد بیشتر از مطلوب (20، 10 و 30 کیلوگرم در هکتار برای سورگوم و 30، 15، و45 کیلوگرم در هکتار برای ماش) بود. نتایج حاصل تفاوت معنی داری در اثر تراکم و نسبت کاشتدر عملکرد دانه و صفات طول ساقه، قطر ساقه، طول پانیکول، قطر پانیکول، تعداد پنجه، تعداد دانه در پانیکول، وزن صد دانه و شاخص برداشت نشان داد . حداکثر عملکرد در کشت خالص سورگوم در میزان بذر ۵۰ درصد بیشتر از مطلوب، 3/495 تن در هکتار بدست آمد . در میان تیمارهای کشت مخلوط نیز سورگوم در نسبت کاشت 25:75 با تراکم بالا بیشترین عملکرد دانه را به مقدار 1/684 تن در هکتار تولید کرد. با افزایش تراکم، قط ر ساقه و پانیکول، طول پانیکول، وزن صد دانه و تعداد دانه در پانیکول کاهش و طول ساقه، تعداد پنجه و شاخص برداشت افزایش یافت . همچنین بالاترین شاخص برداشت دانه و نسبت برابری زمین (LER=1/24) از نسبت 25:75 با تراکم بالا بدست آمد . با توجه به مقایسه میانگین اثر متقابل عامل ها، تراکم مطلوب با نسبت کاشت 25:75 با عملکرد 1/784 تن در هکتار در منطقه قابل توصیه است.

کشت مخلوط، سورگوم دانه ای، نسبت کاشت، میزان بذر