مطالعه اثرات تراکم بوته بر زوایه برگ، دمبرگ در گیاه آفتابگردان آجیلی (Helianthus annuus L. )

به منظور اندازه گیری زاویه دمبرگ و زاویه پهنک برگ با سطح افق در برگ های فوقانی آفتابگردان در تراکم های مختلف در سال زراعی ۱۳۸۲ آزمایشی در قالب طرح یکبار خرد شده بر پایه بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار در کرج منطقه ماهدشت با استفاده از سه رقم آفتابگردان آجیلی (قلمی، پسته ای و دورسفید ) و اعمال دو تراکم بوته مختلف ( ۵۰ و ۱۲۰ هزار بوته در ه کتار)، به اجرا درآمد . نتایج حاصل از تجزیه واریانس داد ه ها نشان داد که اثر تراکم بر تغیر عملکرد دانه و زاویه دمبرگ و پهنک برگ در سطح ۱% در بین ارقام درتغییر زوایه برگ و دمبرگ نسبت به تر اکم کاشت داشت . لذا مشاهده شد که با افزایش تراکم، عمل کرد کاهش و زاویه دمبرگ کمتر شده، در نتیجه ضریب استهلاک نوری کاهش یافته و در نتیجه انر ژی کمتری توسط برگ از خورشید دریافت گردید، که این مکانیسم یک نوع مقا ومت در مقابل تنش حرارتی و رطوبتی به حساب می آید. در این مطالعه قطر کم ساقه در قسمت های بالایی و کوچک تر شدن برگ های نزدیک طبق سبب گردید تا برگ های بالا دست بوته از مساحت کمتر در تراکم ها ی مختلف برخوردار باشند. در قسمت های وسط ساقه به علت بزرگ شدن برگ ها و نیز زرد شدن و ریزش آن ها باعث کاهش مجدد سطح سبز گیاه گردید . همچنین مشخص شد که در ارقام مورد مطالعه در زمان پرشدن طبق ها، در تراکم های کم، سطح سبز بیشتری در مقایسه با تراکم های زیاد به وجود می آید که این مسئله از وجود فضای کافی، آسیمیلات کافی و گسترش بیشتر برگ ها در تراکم ها ی کم، ناشیمی گردد.

کلیدواژه ها:

آفتابگردان ، تر اکم بوته ، مساحت برگ ، توزیع عمودی ، زوایه پهنک برگ و دمبرگ