خشنود علیزاده - موسسه تحقیقات کشاورزی دیم
مسعود اسکندری - موسسه تحقیقات کشاورزی دیم

کلزا بسرعت در حال افزایش سطح زیر ک شت بعنوان یک گیاه تناوبی با غلات می باشد . با توجه به نبود ارقام مناسب ک شت در دیمزارهای سرد کشور، بررسی و آزمایش سازگاری ارقام از ضرورت ویژه ای برخوردار است . در این آزمایش، ١٥ لاین و رقم کلز ا و خردل بهاره که از بررسی های مقدماتی و تکراردار در سال های گذشته انتخاب شده بودند در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار و طی سه سال زراعی در شرایط دیم مراغه و شیروان مورد ارزیابی قرار گرفتند. کشت بصورت بهاره انجام شده و پس از بررسی خصوصیات مختلف ارقام ، شامل تعداد روز تا گلدهی ، تعداد روز تا رسیدگی ، ارتفاع بوته، تعداد غلاف در بوته ، تعداد دانه در غلاف ، وزن هزار دانه و عملکرد دانه ، تجزیه واریانس جداگانه برای هر صفت انجام شد . در تجزیه مرکب داده ها، اختلاف معنی داری بین حداقل دو ژنوتیپ از لحاظ برخی صفات مورد بررسی مشاهده گردید . مقایسه میانگین ها نشان داد که ژنوتیپ های Bard-1 و تحت شماره Sel-2 از بیشترین عملکرد دانه برخوردارند (به ترتیب ٦٨٥ و ٥٩٥ کیلوگرم در هکتار ). تجزیه پایداری داده ها با روش ضریب تغییرات محیطی نشان داد که لاین های Bard-1 و UCD-310 و Legacy به ترتیب از بیشترین پایداری در این مناطق برخوردارند.

دانه های روغنی ، اثر متقابل ژنتیک × محیط ، سازگاری ، کلز ا، خردل