بررسی تحمل ژنوتیپ های پیشرفته گندم نسبت به تنش خشکی در مغان

به منظور تعیین میزان تحمل به خشکی و پایداری در ارقام مورد کشت در منطقه و لاین ها ی پیشرفته موجود در آزمایشات ناحیه ای روش مناسبی است که می تواند به بهبود میزان محصول کمک نموده و در سال های زراعی نامطلوب نیز میزان خسارت را کاهش دهد . درهمین راستا در این بررسی ١٦ رقم و لاین پیشرفته گندم نان در مزرعه مر کز تحقیقات کشاورزی مغان به مدت یک سال زراعی تحت چهار شرایط متفاوت شامل : آبیاری نرمال (بدون تنش )، تنش اول فصل ، تنش آخر فصل و تنش کامل (دیم) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه کرار (چهار آزمایش جداگانه ) در منطقه مغان بررسی شدند . تجزیه واریانس ساده و مر کب صفات مورد مطالعه نشان داد که بین ژنوییپ ها تنوع ژنتیکی برای اکثر صفات وجود دارد . همچنین در تجزیه واریانس مرکب، اثر متقابل شرایط تنش در ژنوتیپ برای اکثر صفات معنی دار شده و این نشان دهنده عکس العمل متفاوت ژنوتیپ ها در شرایط مختلف تنش خشکی بوده است . تجزیه واریانس ساده شاخص تحمل (TOL) در صفات مختلف در سه شرایط تنش در مقایسه با شرایط نرمال نشا ن داد که ژنوتیپ ها تغییرات متفاوتی در مواجه با تنش از خود نشان داده اند. بر همین اساس شاخص های STI, SSI,MP, GMP ، TOL محاسبه وژنوتیپ ها براساس شاخص STI درگروه های D, C, B, A قرار گرفتند بر اساس این تقسیم بندی رقم چمران و لاین N-81-16 بعنوان مناسب ترین رقم و لاین جهت ک شت در شرایط نرمال و تنش های مختلف خشکی (تنش اول فصل ، تنش آخر فصل و تنش کامل) قابل توصیه در منطقه مغان می باشند.

کلیدواژه ها:

تحمل ، تنش خشکی ، ژنوتیپ ، گندم