جمال احمدآلی - اعضای هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان غربی (ایستگاه میاندوآب)
معروف خلیلی - اعضای هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان غربی (ایستگاه میاندوآب)
کامران انوری - کارشناس ارشد ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی میاندوآب

به منظور ارزیابی عملکرد و اجزای عملکرد ذرت دانه ای در راستای کاهش مقدار آب مصرفی و نیز ارزیابی اثر کم آبیاری بر مراحل مختلف رشد، آزمایشی به مدت 2 سال (1383-1382) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی میاندوآب بر روی رقم SC 704 با تراکم 70000 بوته در هکتار به اجرا درآمد. این تحقیق در قالب طرح آماری کرت های خرد شده (split-plot) با طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار به اجرا در آمد.کرت های اصلی دورهای مختلف آبیاری در سه سطح شامل 100 میلی متر (دور آبیاری 11 روز )، 130 میلی متر (دور آبیاری15 روز ) و 160 میلی متر (دور آبیاری 19 روز ) تبخیر تجمعی از تشت کلاس A، و کرت های فرعی میزان های مختلف نیاز آبی، شامل 75،50 و 100 درصد بود. نتایج این پژوهش نشان داد که اثر دور آبیاری (فاکتور اصلی ) و نیاز آبی (فاکتور فرعی ) در سطح احتمال 1% آماری اختلاف معنی داری بر عمل کرد دانه،ASI،طول بلال،ارتفاع بوته،تعداد دانه در ردیف، وزن هزار دانه و درصد پوشش سبز داشت.اثر متقابل دور آبیاری × نیازآبی فقط برای ASI در سطح احتمال 5% آماری معنی دار گردید. هم چنین نتایج آزمایش نشان داد که بالاترین عمل کرد برای دور آبیاری برابر 10/7 تن دره کتار (دور آبیاری 11 روز )، و برای نیاز آبی برابر 11/39 تن دره کتار (نیاز آبی 100 درصد ) بود. با توجه به اینکه کاهش عمل کرد از دور آبیاری 11 روز به 15 روز بسیار کم بوده می توان پیشنهاد نمود که در منطقه مورد آزمایش دور آبیاری را به جای 11 روز،15 روز انتخاب کرد. هم چنین با توجه به اینکه کاهش عمل کرد و سایر صفات وابسته به عمل کرد در نیاز آبی 75% نسبت به نیاز آبی 100% ناچیز بوده، می توان پیشنهاد کرد به منظور صرفه جویی در مصرف آب آبیاری و به زیر کشت بردن مقدار بیشتری از اراضی با آب صرفه جویی شده و در کل سود دهی بیشتر، به جای 100% نیاز آبی از 75% نیاز آبی برای آبیاری ذرت در منطقه استفاده گردد.

کم آبیاری، مراحل رشدی، ذرت دانه ای