نجف اللهیاری فرد - عضو هیئت علمی پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری. مسئول مکاتبات
رسول عباسی - استادیار دانشگاه حضرت معصومه (س) و محقق مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت

اقتصاد دانش بنیان اقتصاد نوینی است که در آن تولید، توزیع و استفاده از دانش، منبع اصلی رشد و ایجاد ثروت است. موتور محرک اقتصاد دانش بنیان شرکت های دانش بنیان هستند. شرکت ها و موسسات دانش بنیان شرکت یا موسسه خصوصی یا تعاونی است که به منظور هم افزایی علم و ثروت، توسعه اقتصاد دانش محور، تحقق اهداف علمی و اقتصادی (شامل گسترش و کاربرد اختراع و نوآوری) و تجاری سازی نتایج تحقیق و توسعه (شامل طراحی و تولید کالا و خدمات) در حوزه فناوری های برتر و با ارزش افزوده فراوان به ویژه در تولید نرم افزارهای مربوط تشکیل می شود. شرکت های دانش بنیان را می توان به دو دسته خرد (شرکت های رایج محصول محور) و کلان (هلدینگ یا مادر تخصصی) تقسیم کرد. شرکت های دانش بنیان خرد دارای قابلیت های مهمی چون ایجاد اشتغال ، رقابت مثبت، زایش و توسعه هستند و متناسب با اقتصادهای در حال رشد می باشند. ساختار سازمانی شرکت ها اهمیت فراوانی در ایفای نقش بهینه آنها دارند. ماهیت و نوع فعالیت سازمان ها و شرکت ها در تعیین ساختار سازمانی آنها تعیین کننده می باشند. در این مطالعه ساختارهای سازمانی مختلف شامل وظیفه ای، محصول محور، منطقه ای، ماتریسی، پیوندی، افقی، شبمه ای، مشارکتی،ستاره ای ، شبدری و مجازی بررسی شد و الگوی مناسب برای شرکت های دانش بنیان تعیین گردید. بر اساس نتایج و دیدگاه محققان این مطالعه به نظر می رسد ساختار و الگوی سازمانی تلفیقی افقی تیمی، شبکه ای و مجازی برای شرکت های دانش بنیان مفید و موثر می باشد و می تواند موجب افزایش بهره وری آنها باشد لذا به عنوان الگویی مناسب برای ساختار سازمانی شرکت های دانش بنیان خرد پیشنهاد می شود.

ساختار سازمانی، الگوی مناسب، شرکت های دانش بنیان