بهجت میرزنده دل - کارشناس ارشد عمران سازه های هیدرولیکی
محمود فغفور مغربی - استاد تمام گروه عمران دانشگاه فردوسی مشهد

پرش هیدرولیکی پدیده ای است که دراثرتغییر جریان ازحالت فوق بحرانی به زیربحرانی ودرصورتیکه عمق پایاب کافی باشد اتفاق می افتد پرش هیدرولیکی باعث استهلاک انرژی جنبشی زیادی میشود ازاین رو برای کاهش انرژی جنبشی درپایین دست سده دریچه ها وسرریزها مورداستفاده قرارمیگیرد بهمنظور ایجادپرش ازحوضچه های آرامش استفاده میگردد حوضچه های آرامش باالمانهای مختلفی ازهندسه کف و دیواره های کانال ساخته و اجرا میشوند دریک حوضچه آرامش المانهای اصلی مختلف بصورت هندسه کف شامل پله استانه بلوک و ... هندسه پلان شامل انبساط تدریجی و یاناگهانی ناهمواری زبری دیواره ها برای افزایش نیروی برشی و تغییر دردبی به وسیله اضافه کردن موضعی آن و یا برداشت توسط کانال و انحراف آب می باشد چنانچه المان های زبری بطور یکنواخت برروی سطح بستر و عمود برجهت جریان قرارگرفته باشند پرش ایجادشده را پرش هیدرولیکی برروی بستر زبر گویند و ازآنجا که مقاومت حوضچه آرامش درمقابل فرسایش و کاویتاسیون حائز اهمیت می باشد براسا سنظریه اید و راجاراتنام زبری ها درداخل حوضچه باید به نحوی قرارگیرند که تاج آنها هم سطح بستربالا دست باشد ازاین رو دراین تحقیق خصوصیات پرش هیدرولیکی برروی بسترزبرطبیعی بازبریهای یکنواخت با 3/5mm و d50=11 درفلوم افقی مستطیلی به عرض 30سانتیمتر طول 11مترنرخ جریان از3تا30 لیتربرثانیه و اعداد فرود بین 3تا17/7 انجام گرفت نتایج نشان داد که تنش برشی کف حوضچه دراین ح الت نسبت به حالت کلاسیک افزایش می یابد همچنین نتایج نشان داد با استفاده اززبری بسترطول پرش نسبت به حالت کلاسیک بین 40الی56درصد کاهش می یابد

پرش هیدرولیکی ، بسترزبر ، حوضچه آرامش ، تنش برشی ، طول پرش