زهره شعبانی روچی - کارشناس اداره کل مطالعات و بررسی های اقتصادی بانک کشاورزی ایران و مدرس دانشگاه پیام نور استان البرز

افزایش سریع جمعیت جهان، محدودیت عوامل تولید و تسریع روند جهانی شدن سبب شده است که استفاده بهینه از امکانات موجود، موثرترین روش به منظور افزایش تولید کالا و خدمات و در نتیجه ارتقاء رفاه جامعه بشری تلقی گردد. در این شرایط، تاکید بر افزایش تولید از طریق شیوه های سنتی و افزایش سطح زیرکشت امکان پذیر نبوده و برای پاسخگویی به این روند افزایش تقاضای مواد غذایی باید بر شیوه های متکی بر افزایش بهره وری عوامل تولید تاکید نمود. از طرف دیگر، عمل تولید سرمایه در بخش کشاورزی و زیربخش های آن بعد از نهاده آب محدودکننده ترین عامل محسوب می شود که توجه به چگونگی مصرف آن اجتناب ناپذیر است. بانک کشاورزی به عنوان تنها بانک تخصصی فعال در این زمینه، نقش بسزایی در تامین مالی بخش کشاورزی و زیربخش های آن داشته و تسهیلات پرداختی بانک کشاورزی بر رشد عوامل تولید شامل نهاده سرمایه و نیروی کار و بهره وری آن ها در مدل های جداگانه ای مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان دهنده تاثیر مثبت و معنی دار رشد تسهیلات پرداختی بر رشد عوامل تولید و بهره وری های آن ها می باشد. همچنین، بررسی ها نشان می دهد رابطه بلند مدتی بین متغیرهای نام برده وجود دارد و طی 11 دوره آخر مورد بررسی، سهم تسهیلات پرداختی در افزایش نهاده سرمایه بخش کشاورزی بیشتر از سهم آن در افزایش بهره وری سرمایه بوده است. بنابراین می توان گفت با وجود تاثیر مثبت تسهیلات پرداختی بر رشد بهره وری، عوامل دیگری نیز در این رشد موثر بوده که مکمل تسهیلات پرداختی می باشد. بنابراین لازم است تمامی عوامل در کنار هم جهت افزایش بهره وری عوامل تولید به ویژه نهاده سرمایه در نظر گرفته شود.

بهره وری سرمایه و نیروی کار، تجزیه واریانس، مدل خودرگرسیون بردرای (VAR)، مدل تصحیح خطا (ECM)، بانک کشاورزی