ف حسن زاده - فارغ التحصیل کارشناسی ارشد اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز
م مقدم - استادان دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز
م تورچی - استادان دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز
س اهری زاد - استادان دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز

به منظور بررسی روابط صفات زراعی در تعدادی از هیبریدهای آفتابگردان، تعداد 20 هیبرید آفتابگردان، حاصل از تلاقی پنج لاین نرعقیم سیتوپلاسمی و چهار لاین برگرداننده باروری، با استفاده طرح بلوکهای کامل تصادفیبا سه تکرار در سال 1388 در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز مورد بررسی قرار گرفتند. صفات زمان ظهور طبق، زمان شروع گلدهی، زمان پایان گلدهی، ارتفاع بوته، تعداد برگ، قطر ساقه، قطر طبق،زمان رسیدن، وزن خشک طبق، تعداد دانه در طبق، تعداد دانه پوک در طبق، وزن دانههای هر طبق، عملکرد دانه بر حسب تکبوته، وزن هزار دانه، درصد روغن اندازهگیری شدند. بر اساس نتایج حاصل عملکرد دانه باصفات قطر ساقه، قطر طبق، تعداد دانه در طبق، ارتفاع بوته، وزن دانههای هر طبق، وزن خشک طبق و وزن دانههای طبق و درصد روغن با وزن دانههای طبق و تعداد دانههای طبق همبستگی مثبت و معنیدار نشان داد.تجزیه رگرسیون چندگانه و تجزیه علیت عملکرد دانه با اجزای عملکرد دانه و برخی صفات زراعی نشان داد کهقطر طبق، تعداد دانه در طبق و قطر ساقه از عوامل مهم تبیین کننده عملکرد دانه هستند. هر چند که نتایج این پژوهش به هیبریدهای مورد استفاده در آزمایش مربوط میشود، ولی به علت همخوانی آن با نتایج سایرپژوهشگران میتوان اظهار داشت که گزینش غیر مستقیم در نسلهای در حال تفکیک برای عملکرد دانه از طریق این صفات، در استخراج ژنوتیپهای مطلوب موثر واقع خواهد شد.

آفتابگردان، تجزیه علیت، همبستگی، تجزیه رگرسیون