احمد خدادادی - استادیار دانشکده فنی مهندسی دانشگاه تربیت مدرس
مرتضی احمدی - استادیار دانشکده فنی مهندسی تربیت مدرس

اگر چه فیزیک و شیمی خاک همواره مورد توجه محققان مختلف قرار داشته است ولیکن اثر اهمیت شیمی خاک و فعل و انفعالات زئوشیمیایی در تراکم و نفوذپذیری آن اخیرا مشخص شده است. در این تحقیق به منظور تعیین نقش مواد شیمیایی تشکیل دهنده خاک در تراکم و نفوذپذیری ترکیبات یک خاک طبیعی شبیه سازی شده است بدین ترتیب که کربنات کلسیم(سنگ آهک) وسیلیکا(اکسید سیلیس آمورف) به یک خاک رس ساده نظیر کائولینیت با درصدهای مختلف اضافه شده و سپس،ترکم و نفوذپذیری خاک در حالتهای مختلف تعیین گردیده است. آزمایشات نشان می دهد که مواد تشکیل دهنده خاک و فعل و انفعالات شیمیایی بین آب و خاک می تواند تاثیرات مهمی در خواص ژئوزیست محیطی خاک داشته باشد. در این گزارش بر نقش سطح مخصوص خاک ، ظرفیت جابجایی یونی و PH و مقدار مواد آمورف موجود در خاک و اثر آنها در کیفیت خاک بلحاظ تراکم پذیری و جذب مواد شیمیایی تاکید گردیده و نشان داده شده است که مواد افزودنی نظیر سیلیکا ژل که خاصیت پوزولانی دارد تا میزان دو برابر نفوذپذیری خاک را کاهش می دهد و قدرت جذب فلزات سمی را افزایش می بهشد. کربنات کلسیم نیز موجب افزایش PH خاک و افزایش جذب آلودگی ها می گردد. شرایط بهینه زمانی صورت می گیرد که کائولینیت به نسبت 5% با سیلیکا ژل و سنگ آهک ترکیب شود. فعل و انفعالات شیمیایی بین ترکیبات خاک و آب از طریق مدل پیشنهادی ترکیبی از مدل ژئوشیمی و مدل انتقال مواد است پیشبینی گردیده است.