حسین مدی - استادیار معماری، دانشگاه بین المللی امام خمینی قزوین
رقیه علیزاده افروزی - دانشجوی دوره کارشناسی ارشد معماری منظر، دانشگاه بین المللی امام خمینی قزوین

در دهه های اخیر انتظار می رود تا جزایر حرارتی، چالش های فراوانی برای شهرها ایجاد کند از جمله مواردی که می توان نام برد سلامت جامعه، افزایش مرگ و میرها، رفاه اجتماعی، زیرساخت های شهری، تغییر در خرد اقلیم ها، تقاضای انرژی و منابع آب میباشد. امروزه یکی از چالش های بزرگ پیش روی دانشمندان و مهندسان این است که چگونه برای کاهش اثرات مضر جزیره ی حرارتی شهری و ایجاد شهرهای پایدار تلاش کنند. فضای سبز بعنوان یکی از ارکان مهم در برنامه ریزی شهری، اثرات قابل توجهی در کنترل و بهبود تغییر اقلیم شهرها دارا می باشد. لذا فضای سبز با کاهش دما و افزایش رطوبت، و در نهایت کاهش پدیده ی جزیره ی حرارتی و همچنین کاهش رواناب، در ارتقا سطح آسایش شهروندان و در نهایت پایداری محیط شهری مؤثر خواهد بود. در این مقاله در ابتدا به بررسی جزیره ی حرارتی و روش های تعدیل آن با تمرکز بر پوشش گیاهی بعنوان راحت ترین، پربازده ترین و مهمتر از همه اقتصادی ترین روش تعدیل جزیره گرمایی پرداخته و سپس با توجه به این نکته که رابطه ی شدیدی بین شدت جزیره ی حرارتی و تأثیرات آن بر روی یک منطقه با مقدار آلودگی هوا و توپوگرافی و خرد اقلیم و حرارت هایی با منشأ انسانی در همان منطقه وجود دارد، به بررسی جزیره حرارتی و اثرات آن در تهران و تمرکز بر تغییرات فضای سبز منطقه یک تهران پرداخته شده است و در انتها با بررسی گونه های غالب گیاهی منطقه یک گونه هایی که مقاومت بیشتری در برابر گرما، سرما و کم آبی دارند بعنوان پوشش گیاهی مؤثر در کاهش جزیره حرارتی معرفی شده اند.

جزیره ی حرارتی، روش های تعدیل، نوع پوشش گیاهی، منطقه 1 تهران