آزاده منتظرالظهور - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات اصفهان
بهرام شاهدی - دکتری معماری، عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان

آدمی ریشه در خاک و طبیعت زیبا دارد. طبیعت زنده و پویاست و سرود آن ضربانی ملایم که انسان درگیر با زندگی ماشینی امروز را به سوی خود می کشاند تا با حضور در آن معضلات این زندگی را به فراموشی سپارد. گاه که این انسان، بیمار شده و به شفاخانه می رود به علت شرایط نامساعد جسمانی دچار مشکلات روحی و روانی بیشتری می گردد. ترس و ناامیدی ناشی از بیماری و حضور در محیط ناآشنا، شرایط را برای او و همراهانش دشوارتر می کند؛ حال آنکه طبیعت زیبا، همواره آدمیان را در گذر زندگی، شاداب و جوان نگاه می دارد و با حضورش در معماری بنا، تأثیرات مثبت فیزیکی، روانی، اجتماعی و اقتصادی، مانند افزایش سیستم ایمنی در اثر کاهش استرس، کاهش فشار خون و ضربان قلب، بهبود فعالیت مغز، کاهش احساس خستگی، افزایش اعتماد به نفس و امید به زندگی، بهبود روابط اجتماعی، افزایش لذت از محیط کار و کاهش هزینه ها را برای انسان به همراه دارد. در این متن تلاش شده با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و روش تحقیق کیفی این تأثیرات، مورد بررسی قرار گیرد. در ادامه اثر روانشناسی رنگ گل ها روی بیماران و نکات طراحی منظر در معماری فضاهای درمانی بیان شده است. بر پایه مطالعات انجام شده رنگ سبز و بنفش بیش از قرمز و زرد، تأثیرات مثبت بر انسان دارند. همچنین حضور گیاهان در فضا علاوه بر جذب آلودگی و میکروب ها، تولید اکسیژن و رطوبت در هوا می کند. به بیمارستان هنری فورد آمریکا نیز بعنوان نمونه موردی اشاره گردیده است. هدف از این مقاله ارائه راهکارهایی ساده برای بکارگیری طبیعت در معماری محیط های درمانی، با توجه به تأثیرات مثبت آن بر بهبود بیماران می باشد.

روانشناسی محیط، شفابخشی طبیعت، فضاهای درمانی، کاهش استرس، معماری سبز