محمدحسن کاکی زاده - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قشم

شهرنشینی یکی از مهمترین پدیده های عصر عناصر است. شهرنشینی تمام عرصه های زندگی انسان از جمله روابط انسانی و تعاملات متقابل اجتماعی را تحت تأثیر قرار داده است. رشد سریع جمعیت شهری، تراکم و افزایش آن منجر به پیامدهای آسیب زای ارتباطی و تعاملی گردیده است. مهاجرت، حاشیه نشینی تغییر ارزشی، رسوم اخلاقی، آداب و رسوم و رفتارهای جمعیتی، بر آسیب های ارتباط گونه شهرنشینان اثر گذاشته است. فرایند شهرنشینی را گذار از ارتباطات سنتی به مدرن باید دانست. همچنین انتقال اشکال رفتاری و ارتباطی از نوع همبستگی میکانیکی به همبستگی ارگانیکی همراه با تقسیم کار پیچیده و تخصص گرایی، کاهش وجدان جمعی و بروز آنومی و انحرافات اجتماعی ناشی از این پیامد است. شهرنشینی به لحاظ اجتماعی و فرهنگی ناهمگون و با افت تحلیل روابط صمیمی خویشاوندی و همسایگی و از هم گسیختگی روبرو است. فرایند شهرنشینی، به انشقاق ارتباطی خانواده و تمایزهای نقشی و تعاملات و ارتباطات محدود شده همراه با گسست ارتباط بین نسلی، بروز تفاوت ها و گرایشات رفتاری و ارتباطی، کشمکش نسلی و تفاوت جنسی و ارتباطاتی، آسیب خشونت خانوادگی و ... همسو بوده است. این سوال مطرح است، چگونگی تأثیر شهرنشینی بر تعاملات و ارتباط افراد خانواده ها در شهر بوشهر که از عوامل ارتباطی و انسانی شهرنشینی محسوب می گردد. در این پژوهش ابتدا به تعریف مفهوم شهر، شهرنشینی و ... و بعد پیامد افول سرمایه اجتماعی و در آخر به تحلیل یافته های تحقیق پرداخته می شود. این پژوهش به روش مطالعه کتابخانه ای با تکیه به مفاهیم نظری و پرسش نامه می باشد. مهمترین یافته ها و نتیجه های این پژوهش، در جوامع شهری بزرگتر انسانها در ارتباطشان با یکدیگر نوعی بی تفاوتی و خونسردی یافت شده که در جوامع شهری کوچکتر کمتر مشاهده می شود. همچنین به دلیل کار پیچیده و گسترده ای که در این جوامع شکل گرفته است، تخصصی شدن از ویژگی های خاص زندگی اجتماعی در تمام عرصه های زندگی در این جوامع بوده است. پدیده ی شهری در اینجا خود را به صورت متراکم در محیط شهری شده و افزایش روابط میان آنها متبلور می کند که تفاوتهایی میان آنها را ناگریز می سازد (تغییر اجتماعی).

آسیب اجتماعی، ارتباطات انسانی و اجتماعی، افول سرمایه اجتماعی، شهرنشینی