وحیده شعبانی - دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی دانشگاه پیام نور کرج
وحید شعبانی - کارشناس بانک مهر اقتصاد
سید مجتبی میرآقایی - کارشناس سازمان امور مالیاتی

بسیاری از صاحب نظران اقتصادی و سیاسی بر این باورند که ثروت نفت عملکرد اقتصادی کشور را تحلیل برده و اثر سوئی بر ساختار سیاست در کشور داشته است, به گونه ای که برخی چنان را اغراق را می پیمایند که از ثروت نفت در کشور به مثابه بلا و نفرین یاد می کنند. در ایران صنعت نفت نقش رهبری اقتصاد را همانند دیگر صنایع (نساجی, فولاد, راه آهن و ماشین سازی) که در مراحل اولیه توسعه در برخی کشورهای توسعه یافته ایجاد کرد, ایفا نکرده است. مطالعه حاضر با هدف بررسی تاثیر درآمدهای نفتی بر رانتیر شدن دولت در اقتصاد ایران و بروز و وجود عامل بیماری هلندی در اقتصاد ایران پرداخته است. لذا با توجه به ماهیت موضوع, نوع تحقیق توصیفی-تحلیلی بوده و برای جمع آوری اطلاعات از روش کتابخانه ای و در مقام تحلیل از داده های مرکز آمار ایران استفاده شده است. نتایج این مقاله از این واقعیت حکایت می کند که وابستگی دولت بر درآمدهای نفتی بر روابط دولت ملت هم سایه انداخته است. صحنه سیاسی, اجتماعی و حتی فرهنگی جامعه را تحت تاثیر قرار داده و همچنین نفت مهمترین عامل پیوند ما با خارجیان بوده است, چه با ساز و کار سلطه و چه بدون آن و بیشتر عنایت به درآمدهای ناشی از آن. بنابراین روش فعلی هزینه کردن درآمدهای نفتی نیاز به اصلاح دارد و جهت هزینه کردن بهتر درآمدهای نفتی پیشنهاد می شود بخشی از این درآمدها به اجرای زیرساخت ها, برنامه های توسعه و تولید و اشتغال اختصاص یابد و بخش دیگر از این درآمدها را صرف سرمایه گذاری و خرید سهام موسسات و بنگاه های بزرگ اقتصادی-مالی جهان شود و از منافع ناشی از این سرمایه گذاری برای توسعه کشور استفاده گردد.

درآمدهای نفتی, بیماری هلندی, اقتصاد ایران, دولت رانتیر