محمدتقی پیربابایی - دانشیار گروه معماری دانشگاه هنر اسلامی تبریز
مجید هاشمی - استادیار گروه معماری دانشگاه ولی عصر رفسنجان
مظفر مهاجری - دانشجوی دکتری معماری اسلامی دانشگاه هنر اسلامی تبریز

شادی در فرهنگ قرآنی به تعابیر متعددی از جمله فرح بذل وسرور بیان شده است. فرح و شادى توأم با تکبر که از قوه شهوت ناشی شود مذموم بوده و فرح و شادی که از تفکر ناشى است سرور و حبور نامیده شده و ممدوح است. در این میان معماریبه عنوان بستر زندگی ، نقش غیر قابل انکاری در ایجاد شادی در مکان بر عهده دارد. معماری سنتی ایران در روندی تکاملی و در اتحاد کالبد و معنا خالق فضایی شده که مطابق با نظر بسیاری از محققین ساکنین یا مراجعه کنندگان به آن احساس شور و شعف و شادی را در خود وجدان مینمایند. چیستی مفهوم شادی و سرزندگی درفرهنگ اسلامی وچگونگی تحقق پذیری آن درمعماری سنتی مدارس مسئله اصلی این تحقیقاست، لذا تحقیق با روش استدلالی- منطقی شروع و با روشهای مردم شناسانه نمونه مورد مطالعه نقد و ارزیابی شده است.یافته های تحقیق، بر پیوند ایمان وعقل که زمینه ساز روشندلی روحی انسان مومن شده و موجب میشود تا اثر معماری او در هماهنگی با درون او نشاط آور شود، صحه میگذارد. معماری ایرانی اسلامی را می توان واجد سلسله معانی ومفاهیمی دانست که باکمال روحی انسان مرتبط میباشد. دراین راستا ویژگی های برخواسته ازتاثیرات فضایی-کالبدی اثرسنتی همانند مدرسه ابرهیمخان کرمان درمواردی چون موضوعیت اثر(کارکردفضا) ، انسانی بودن معماری، انطباق اقلیمی، جزئیات و تزئینات مورد ارزیابی میدانی قرار گرفته و مشخص شد یکی ازعوامل مهم که برشاد بودن فضای معماری مدرسه افزوده است، رنگ زرد زرینی است که به صورتی برجسته و نمادین ازجزئیات تا کلیات سیما و منظر مدرسه گسترش یافته است.

شادی و سرزندگی، فرهنگ اسلامی، ایمان و عقل، زرد زرین، معماری مدارس