عباس حسین زاده - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری،دانشگاه روزبهان ساری
امیراحسان پویان - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری،دانشگاه هنر تهران، دانشکده معماری و شهرسازی
مریم مقدسیان - دانشجوی کارشناسی ارشد طراحی شهری، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، دانشکده معماری و شهرسازی

میدان از دیرباز فضا و مکانی برای عرصه نمایشی شهر به حساب آمده و با طرح و ترکیب خویش عامل هویت بخش شهر بوده است. اما رفته رفته با رشد شهرها و ورود مدرنیسم به آن، چالش های مدیریتی گریبان گیر شهر شدهاست. از این رو شهرها به تدریج به محلی برای تولید انواع راه حل های فناورانه، مفهومی و اجتماعی مبدل گشته اند. این عوامل نمود عینی خود را درکالبد شهرهای ایرانی با معماری و شهرسازی ایرانی- اسلامی وارد نموده و شکلجدیدی از فضاها و مکان های شهری،برجای نهاده است. و در این بین شاهد آنیم که کارکرد گذشته فضاهایی همچون میدان که به عنوان فضایی باز و عنصری که نمایانگر هماهنگی، فضایی- کالبدی فعالیت ها به شمار میرفته است، تغییر کرده و نمودهای جدیدی یافته است. مقاله حاضر بر آن است که از طریق عواملی چون تغییر در - فضای دیداری و حرکتی، روابط نوین مدنی، سرعت محرکات که در سه گام 1- فضای آرمانی 2- فضای حرکت و 3 فضای دیدار در قالب میدان عنصری برای تجمع، میدان عنصری برای گذر و میدان حلقه ی گمشده، بررسی خواهد شد.و عوامل تاثیر گذار بر بقا یا نابودی این حلقه گمشده معماری و شهر سازی اسلامی تحلیل شده و عوامل هویت زا در تحلیل مکانی و فضایی میدان، نقش شناخت نظری در فهم مصادیق هویتی روشن می شود.

میدان، هویت، شهرایرانی- اسلامی، معماری اسلامی