مقایسه ی کاربرد صور خیال در مثنوی های سنایی (عقل نامه، عشق نامه، کارنامه بلخ، سیرالعباد الی المعاد)
- سال انتشار: 1390
- محل انتشار: همایش علمی سالانه دانشگاه رازی
- کد COI اختصاصی: RAZICONF01_214
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 2271
نویسندگان
استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشکده ی ادبیات دانشگاه رازی،
دانشجوی کارشناسی ارشدزبان وادبیات فارسی دانشکده ادبیات دانشگاه رازی
چکیده
در این مطالعه، صور خیال که عبارتند از : استعاره، تشبیه، مجاز، کنایه، اغراق و ... در مثنوی های عقل نامه، عشق نامه، کارنامه بلخ و سیرالعباد الی المعاد سنایی غزنوی مورد بررسی قرارگرفت. بدین منظور، از هر مثنوی 200 بیت انتخاب و پس از استخراج انواع صور خیال در هر یک به مقایسه با دیگر مثنوی ها پرداخته شد. بر اساس نتایج به دست آمده، با توجه به مضمون و عنوان هر کدام از این مثنوی ها، کاربرد صور خیال متفاوت است. به عبارتی شاعر، آگاهانه ، متناسب باموضوع شعر خود از صور خیال استفاده کرده است . در مثنوی عقل نامه که خطاب به باد است و آن را به تعقل در مرتبه انسان می خواند، از آنجا که عقل و خرد به طور معمول به دنبال واقعیت است و از خیال پردازی دور، صور خیال کمتری به کار رفته است. اما در مثنوی عشق نامه چون سخن از عشق است و عشق همواره با تخیل همراه بوده، کاربرد این صورخیال بیشتر است و حتی شاعراز تمثیل و حکایت برای بیان مطلب سود برده است که این امر بر جنبه ی خیالی داستانی، عشق می افزاید. در کارنامه بلخ که در مدح و توصیف دوستان و یاران و ... است، از عنصر اغراق که لازمه ی مدیحه سرایی است، استفاده بیشتری برده است و در مثنوی سیرالعباد که سفری رمزی و داستانی تمثیلی است، کاربرد صور خیال و در رأس آن استعاره که زیر بنای داستان های تمثیلی است، به اوج خود می رسد.کلیدواژه ها
سنایی، صور خیال، مثنوی های سناییاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.