مجید فنائی قلعه - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه گیاهان دارویی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ابهر، ابهر، ایران
علی ابمانی - عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات بذر و نهال کرج
سعید پیری - عضو هئیت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ابهر

عدد 27 ژنوتیپ مورد مطالعه رز وحشی از سه منطقه مختلف شهرستان مراغه در استان آذربایجان شرقی جمع- آوری گردید و تنوع ژنتیکی این ژنوتیپها با استفاده از نشانگرهای مورفولوژیکی مورد ارزیابی قرار گرفت. صفات مورفولوژیکی تا حدودی توانستند تفاوتهای معنیدار، بین ژنوتیپها را نشان دهند. صفتهای طول گلبرگ و عرض گلبرگ، قطر گل با طول گلبرگ بیشترین و قطر گل با تعداد بذر کمترین همبستگی مثبت در سطح 1% را نشان دادند. در تجزیه خوشهای بر اساس فواصل مربع اقلیدسی، ژنوتیپ ها در پنج گروه اصلی قرار گرفتند، ژنوتیپ RG7 در دورترین فاصله از سایر ژنوتیپها قرار گرفت که نشان دهنده تمایز این ژنوتیپ از سایر ژنوتیپها است. موقعیت جغرافیایی ژنوتیپ ها تقریباً اثری بر روی تجزیه خوشهای ژنوتیپها نداشت، چون ژنوتیپهایی که از یک منطقه ی مشابه جمعآوری شده بودند در گروههای جداگانه قرار گرفتند. درتجزیه به مولفههای اصلی، هشت عامل اصلی توانستند مجموعاً 82/9% از واریانس کل را توجیه کنند. به طور کلی تجزیه به مولفه های اصلی، توانست 11 صفت کمی و کیفی را در قالب دو مولفه اصلی اول و دوم، که بیشترین سهم (33/5 درصد) را توجیه کند. در تجزیه بایپلات تفاوت مشخص این بود که ژنوتیپ RG9 که در آزمون تجزیه خوشهای به تنهایی در یک گروه قرار گرفته بود در فاصله نزدیکی از ژنوتیپ RG11 , RG8 قرار گرفت. سایر گروه قرار گرفت این در حالی است که در تجزیه خوشهای ژنوتیپ RG1 هم گروه و بسیار نزدیک ژنوتیپ RG12 قرار گرفته بود.

رز وحشی، تنوع ژنتیکی، ژنوتیپ، نشانگرهای مورفولوژیکی