محمد شورش یخچالی - دانش آموخته کارشناسی ارشد گروه زراعت دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج
بابک پارسای - استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج
سعید رخزادی - استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج

به منظور بررسی اثر محلول پاشی متانول بر صفات زراعی چهار رقم نخود در منطقه سنندج، آزمایشی به صورت کرت ها ی خرد شده (اسپلیت پلات) در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1391 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی سنندج اجرا شد. محلول پاشی متانول در غلظت های 0 درصد حجمی ( شاهد)، 10 درصد حجمی، 20 درصد حجمی و 30 درصد حجمی به عنوان فاکتور اصلی در کرت های اصلی و چهار رقم نخود پیروز و کاکا (تیپ دسی)، جم و ILC482 )تیپ کابلی) به عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفت ه شدند. متانول در طی فصل رشد سه مرتبه با فواصل 45، 60 و 75 روز پس از کاشت بر روی اندام های هوایی نخود محلول پاشی شد. نتایج نشان داد که محلول پاشی متانول اثرات معنی داری بر عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک دارد. در این آزمایش بیشترین و کمترین عملکرد بیولوژیک به ترتیب در تیمار محلول پاشی 30 درصد(2510.2 کلیوگرم در هکتار) و تیمار شاهد یا متانول صفر درصد (1545.8 کیلوگرم در هکتار) حاصل گردید. همچنین در تیمار محلول پاشی 30 درصد متانول، بیشترین عملکرد دانه با 899.67 کیلوگرم در هکتار، و در تیمار شاهد با 538.95 کیلوگرم در هکتار، کمترین عملکرد دانه به دست آمد. در این تحقیق ارقام تیپ دسی از نظر رشد و عملکرد نسبت به ارقام تیپ کابلی برتری داشت. به طوری که حداکثر و حداقل عملکرد دانه به ترتیب در رقم کاکا و جم به میزان 963.97 و 462.01 کیلوگرم در هکتار حاصل گردید. همچنین سایر صفات فنولوژیک از قبیل: تعداد روز تا 50% گلدهی، غلاف دهی و رسیدگی فیزیولوژیکی و نیز صفات تعداد شاخه های اولیه و ثانویه، ارتفاع بوته در مراحل مختلف رشد تحت تاثیر متانول و ارقام قرار گرفته و اختلاف معنی داری نشان دادند.

متانول، نخود، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، صفات فنولوژیک