حنیف قلندری - دکتری تاریخ علوم دوره اسلامی، عضو هیات علمی موزه علوم و فناوری جمهوری اسلامی ایران، تهران

بطلمیوس در مجسطی، مهم ترین اثر نجومی خود، بر پایه پدیده ستر – پوشیده شدن یکی از اجرام آسمانی توسط جسم آسمانی دیگر – ترتیبی برای سیارات عرضه کرده است. اگر چه این ترتیب تا زمان تغییر ساختار کیهان و عرضه مدل های خورشید مرکزی ترتیب پذیرفته بوده است اما در زمان های نیز عده ای با استناد به برهان های گوناگون آن را نقد کرده اند. تعداد بسیاری از این نقدها را در آثار نجومی دانشمندان مسلمان می توان یافت. در این مقاله تلاش خواهیم کرد تا سیر تاریخی این انتقادها و پاسخ به آنها را بررسی کنیم

بطلمیوس، ترتیب سیارات، جابر بن افلح، غیاث الدین جمشید کاشانی، قطب الدین شیرازی، مجسطی