تنظیم نظام زیبایی شناسی در معماری موزه هنرهای معاصر تهران برمبنای زیبایی شناسی قرآن

زیبایی شناسی دانشی است که راجع به هنر و احساس زیبایی گفتگو می کند و زیبایی آثار معماری از نظر پاک و خالص بودن، ظرافت و تناسب خطوط و... سنجیده می شود. همچنین در مکتب معماری هدف از زیبایی شناسی این است که چگونگی محیط اطراف و جایگاه شخص در محیط اطراف را به معنای واقعی درک کند. همان نقشی که عقل را که درعلم اخلاق دارد، ذوق و سلیقه در علم زیبایی شناسی ایفا می کند. اما در آن سو، در قرآن نیز مثل هر مکتبی که سعی می کند آموزه های خود را به گونه ای تنظیم کند که در راستای اهداف مطرح در آن مکتب باشد، به عنوان ارائه کننده مکتب خاتم، موضوعات مختلفی را به گونه ای در فضایخویش تعبیر می کند که در راستای اهداف و متناسب با دیگر معارفش باشد. زیبایی نیز از این قاعده مستثنی نیست. به گونه ای که زیبایی جدا ناپذیر در قرآن جریانیافته و با لطافت وظرافتی که در آن وجود دارد یکی شده است. این محسوس بودن زیبایی اما نه عریان بودن از خصوصیات قرآن است و اتفاقا ویژگی زیبایی همین در هم آمیختگی با امر زیباست و دوگانگی و انفکاکی بین آن دو پیدا نیست، به تعبیری باهم وحدت دارند و دیگر ویژگیهایی که در قرآن آمده، بالطبع معماری نیز از آن بهره جسته است. در این مقاله ابتدا به شناخت مفهوم زیبایی شناسی در معماری و چگونگی دریافت آن در معماری پرداخته می شود سپس بر اساس مبانی زیبایی شناسی در قرآن به بررسی بیست نمونه از زیبایی شناسی، چون وحدت، تناسب و توازن، چینش منظم، تنوع و تضاد، گوناگونی رنگ ها، پیراستگی از عیوب، اثر گذاری،هدفمندی، ساختار هندسی، همگرایی لفظ و معنا، آرایش واژگانی مناسب، اهداف معنا شناختی، ساختارهای چند وجهی و چند سطحی، همانندی آغاز و پایان جملات،همانندی پایان و آغاز جملات، ساختارمندی متقارن، حیات طیبه، عدالت، موسیقی باطنی و تصویر برداری هنری پرداخته، به عنوان نمونه موردی در تحلیل بنای معماری موزه هنرهای معاصر تهران با استفاده از روش پیمایشی و همچنین مطالعات کتابخانه ای به کار گرفته می شود.

کلیدواژه ها:

زیبایی شناسی ، معماری ، قرآن ، موزه هنرهای معاصر ،