سپیده شریف خواجه پاشا - کارشناس ارشد معماری از دانشگاه آزاد اسلامی واحد شبستر
شهریار شقاقی - دکتری طراحی شهری، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شبستر
سوسن قنبری - کارشناس ارشد معماری از دانشگاه آزاد اسلامی واحد شبستر

معماری بومی, به هر نوع معماری که به یک مکان خاص تعلق داشته باشد, گفته میشود . معماری سازگار با محیط زیست یا بومی اگرچه از گذشته با انسان همراه بوده است اما اکنون مجددا به عنوان رهاورد صنعت ساختمان به انسان عرضه میشود. ارزش یک فضای معماری در هر عصر و منطقه ای بستگی بهمطابقت ساختمان با اقلیم خاص آن منطقه دارد. تفکر مدرن و مدرن گرائی در زندگی و ساز و کار جوامع از جمله در معماری باعث بی توجهی و نادیده گرفتنمعماری غنی بومی و سنتی شد.اما پس از سال 1806 بعد ازظاهر شدن کمبودهای معماری مدرن و پدیدار گردیدن شک و تردیدهایی نسبت به این نوع معماری، مطالعات مربوط به معماری بومی با دیدگاهی نو و در سطحی وسیعتر به وسیله محققین معماری مورد توجه قرار گرفت این نگرش نه تنها در کشورهای غربی بلکهمتعاقب آن در کشورهای در حال توسعه و کشورهای اسلامی و کشورخودمان ایران نیز بروز پیدا کرد. در کشور پهناور ایران با وجود مناطق اقلیمی متفاوت وشرایط متغییر آب و هوایی در فصول مختلف سال ، معماری بومی راه حلها و شیوه های منطقی و مناسب جهت فراهم نمودن شرایط آسایش انسان ابداع و ارائه نموده است. نگاهی گذرا به این نوع معماری ، حکایت ازشناخت خصوصیات محیطی و اقلیمی پهنههای متنوع ایران، چاره اندیشی هوشمندانه نیاکان ما برای استفاده هر چهبیشتر از مواهب طبیعی و مقابله با مشکلات و ناهنجاریهای اقلیمی محیطی آن دارد - . در معماری بومی ،بناها بر اساس مدلهای توسعه یافته و دارای معانی مشخصساخته میشود . اغلب این مدلها بر اساس اوضاع اقتصادی، آداب ورسوم , روحیه و احساسات, اندیشه و عقیده, ذوق و سلیقه ، برخی روابط اجتماعی وشرایط آب و هوایی آن ناحیه خاص شکل میگیرند . یکی از همین مناطق سواحل جنوبی کشوراست که جز نواحی گرم و مرطوب محسوب میشود و هوای گرم و طاقت فرساتوأم با رطوبت بیش از حد و بارانهای موسمی و سیل آسا ، از ویژگی های بارز این منطقه است. در تحقیق حاضر، با توضیحاتی که درباره شرایط اقلیمی و ویژگی های معماری بناهای منطقه گرم و مرطوب داده میشود سعی بر آن است که تصویری کلی از معماری بومی این منطقه ارائه گردد . معماری ای که در اثر شرایط اقلیمی خاص منطقه شکل گرفته و بیانگر نوعی متفاوت از طراحی بومی است . روش این پژوهش مبتنی بر مطالعات کتابخانهای است و رویکردی توصیفی دارد . نتایج بهدست آمده از این پژوهش به درک اهمیت نقش معماری بومی و تاثیر آن در شکل گیری کالبد بنا منجر میشود.

معماری بومی ، اقلیم کرانه شمالی خلیج فارس و دریای عمان ، اصول معماری