سولماز نادی - دانشجوی کارشناسی ارشد اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس، تهران
سیدرضاقلی میرفخرایی - استادیار گروه اصلاح نباتات و بیوتکنولوژی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس، تهران
علیرضا عباسی - استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج

در این تحقیق تحمل به سرما در دوره زایشی 8 رقم گندم نان و روند تغییرات میزان فروکتان این ارقام در سطوح مختلف تنش سرما مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی سه تکرار در اتاقک های ویژه رشد و سرما در دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس در سال 1392 اجرا شد. در این آزمایش عامل اول شامل 8 رقم گندم نان (آزادی، کرج3، شهریار، سپاهان، مغان، گلستان، هیرمند و دز) و عامل دوم شامل 4 سطح دمایی (8+(شاهد)،2+، 0 و 2- درجه سلسیوس) بود. نتایج تجزیه واریانس داده ها نشان داد که اثر متقابل معنی داری بین تنش سرما و نوع رقم وجود دارد. به طوری که بیشترین مقدار فروکتان در سطوح دمایی 8+، 2+،0 و 2- درجه سلسیوس به ترتیب متعلق به ارقام آزادی، دز، کرج3 و شهریار بود و کمترین مقدار فروکتان در سطوح دمایی 8+ و 2- درجه سلسیوس مربوط به رقم دز، در سطوح دمایی 2+، و صفر درجه سلسیوس به ترتیب مربوط به ارقام کرج3 و هیرمند بود. در کل نتایج این آزمایش نشان داد که روند تغییرات میزان فروکتان با کاهش دما با توجه به نوع ارقام متفاوت می باشد، لیکن در روند تحمل به کاهش دما از صفر درجه سلسیوس به 2- درجه سلسیوس هم از ارقام دارای تیپ زمستانه (شهریار و سپاهان) و هم از ارقام دارای تیپ بهاره (هیرمند) میزان افزایش فروکتان تقریبا برابری را نشان دادند که این نکته حائز اهمیت می باشد.

گندم نان، الگوی تنش سرمای بهاره، صفت فیزیولوژیک فروکتان، زمان خوشه رفتن، خسارت سرمای بهاره