پوریا ترابی - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، گروه مدیریت کشاورزی، تهران، ایران
مهدی کاظم نژاد - عضو هیئت علمی موسسه پژوهش های برنامه ریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی
علی کیانی راد - عضو هیئت علمی موسسه پژوهش های برنامه ریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی

با توجه به نقش و اهمیت مدیریت واحدهای زراعی، استفاده از مدل های برنامه ریزی ریاضی در تعیین الگوی بهینه کشت نقش بسزایی دارند. این مطالعه نظریه و کاربرد مدل برنامه ریزی آرمانی فازی را در بهینه سازی الگوی کشت با در نظر گرفتن اهداف مختلف مورد توجه قرار می دهد. هدف کلی این پژوهش تعیین الگوی بهینه کشت محصولات زراعی با استفاده از مدل برنامه ریزی آرمانی فازی در استان قزوین می باشد. برای دستیابی به هدف تحقیق با استفاده از مدل برنامه ریزی آرمانی فازی از روشهای خاصی از قبیل مدل برنامه ریزی خطی آرمانی فازی، مدل برنامه ریزی خطی و فرایند تجزیه و تحلیل سلسله مراتبی استفاده شده است. نتایج بدست آمده نشان می دهد که الگوی کشت حاصل از مدل آرمانی با الگوی کشت فعلی اختلاف دارد. همچنین الگوی کشت بدست آمده نشان می دهد سطح کشت محصول جو کاهش می یابد و سطح کشت محصول گندم، افزایش می یابد. میزان تحقق هر یک از اهداف در مدل های آرمانی نشان می دهد که اهداف هزینه ها سرمایه گذاری جاری، میزان مصرف آب میزان مصرف کود، . میزان عملیات خاک ورزی در محدودیت مجاز 20 درصد تغییرات در الگوی کشت موجود کاملا محقق می شود. اهداف میزان بازه برنامه، میزان اشتغال و میزان تولید محقق نمی شود. نتایج نشان می دهد الگوهای زراعی پیشنهاد شده توسط الگوهای مختلف برنامه ریزی ذکر شده در این مطالعه با تاکید بر حداقل کردن مصرف آب و با حداقل تغییر در الگوی فعلی کشت، الگوی کشت متنوعی را پیشنهاد کرده است.

الگوی بهینه کشت، برنامه ریزی آرمانی، برنامه ریزی آرمانی فازی، برنامه ریزی خطی، تجزیه و تحلیل سلسله مراتبی