بررسی اثر کم آبیاری بر عملکرد دانه چند توده بومی کنجد با استفاده از شاخص های تحمل به تنش

به منظور بررسی اثرات کم آبیاری بر روی عملکرد دانه چند توده بومی کنجد در منطقه کرمان آزمایشی به صورت اسپیلیت پلات در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1388 به اجرا در آمد. سطوح آبیاری به عنوان عامل اصلی (آبیاری معمول تا پایان دوره ی رشد گیاه و آبیاری تا مرحله 50 درصد گلدهی و قطع آبیاری پس از آن) و توده های مختلف کنجد به عنوان عامل فرعی( جیرفت، شیراز، اردستان، دزفول، شهربابک، گرگان، سیرجان، مرکزی، بیرجند، و ارزوئیه) انتخاب شدند. بر مبنای عملکرد در شرایط آبیاری مطلوب (Yp) و محدود(Ys) شاخص های کمی تحمل به خشکی از قبیل: میانگین هندسی بهره وری (GMP)، میانگین هارمونیک (HM)، شاخص تحمل تنش (STI)، شاخص حساسیت به تنش (SSI) و شاخص تحمل (TOL) محاسبه شدند. نتایج تجزیه واریانس، اختلاف بسیار معنی داری را بین توده ها از نظر کلیه شاخص های اندازه گیری شده، عملکرد در شرایط آبیاری مطلوب و محدود نشان داد که بیانگر وجود تنوع ژنتیکی بین توده ها و امکان انتخاب توده های متحمل به تنش خشکی می باشد. مقایسه میانگین ها نشان داد که بیشترین میانگین عملکرد در شرایط آبیاری مطلوب و محدود و نیز GMP، HM و STI متعلق به توده بومی مرکزی می باشد. تحلیل همبستگی بین عملکرد در شرایط مطلوب و محدود با شاخص های اندازه گیری شده نشان داد که هر سه شاخص برای غربال کردن توده ها مناسب هستند.

کلیدواژه ها:

تنش خشکی ، شاخص تحمل تنش ، میانگین هارمونیک ، میانگین هندسی بهره وری و عملکرد دانه