مجید مقبلی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان ، دانشکده علوم پایه
محمد رضا رشیدی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان ، دانشکده علوم پایه
حسین افشاری - دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان ، دانشکده علوم پایه
محمد برات شوشتری - پژوهشکده علوم و فناوریهای نوین

شناسایی و ارزیابی دقیق ذخایر پسته ایرانی به منظور طراحی برنامه های اصلاحی مناسب و اطمینان از تهیه ارقام اصلاح شده ، ضروری است. در بین سه تکنیک مبتنی بر استفاده از آغازگرهای تصادفی، یعنی DAF،RAPD و AP-PCR نشانگر RAPD به شکل گسترده ای برای ساخت نقشه های ژنتیکی و تجزیه و تحلیل لینکاژی مورد استفاده قرار می گیرد. تاکنون مطالعات مختلفی جهت بررسی ارقام پسته ایران با روش RAPD انجام شده است ولی تاکنون بر روی کلیه ارقام پسته دامغان بخصوص در مناطق مختلف این شهرستان مطاله ای صورت نگرفته است در این مطالعه DNA ژنومی با استفاده یک روش بهینه شده از برگ ارقام پسته خنجری ، شاهپسند و عباسعلی کشت شده در مناطق مختلف شهرستان دامغان جدا گردید و ابتدا با 3 پرایمر بر روی نمونه های مختلف یک رقم و سپس با استفاده از 10 پرایمر بر روی نمونه های مختلف هر رقم RAPD PCR گذاشته شد و نتایج با استفاده از نرم افزارهای SPSS و Ntcyc تجزیه خوشه ای و گروه بندی ژنتیکی با استفاده از روش UPGMA مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت دندروگرام حاصل دو خوشه ایجاد کرد که رقم شاه پسند در یک خوشه قرار گرفته و ارقام عباسعلی و خنجری در خوشه دوم قرار گرفتند. به این ترتیب مشخص می گردد که تفاوت معنی داری بین سه رقم وجود دارد و بیشترین شباهت بین ارقام خنجری و عباسعلی وجود دارد هر چند که تقریبا همین میزان شباهت بین ارقام خنجری و شاهپسند وجود دارد. مشخص گردید در بین مناطقی که با یک رقم کشت شده اند ضریب تشابه بالایی وجود دارد ولی در هر حال اختلاف نیز وجود دارد اما معلوم شد که نمونه های هر رقم در مناطق مختلف با رقم دیگری تداخل نداشته و تمام نمونه های هر رقم در شاخه اصلی خود قرار دارند.

پسته ، دامغان ، خنجری، شاهپسند ، عباسعلی ، نشانگرRAPD