علیرضا محب زاده فتاحی - کارشناس ارشدمهندسی عمران آب هیدرولیک مهندسین مشاوراتحادراه تهران

تهیه مدلهای مفهومی و عددی سیستم های هیدرولوژیک به منظور تحلیل و تعیین وضعیت فعلی و پیش بینی رفتارآنها بویژه درمواردی مانند حوزه ابریزدریاچه ارومیه به تشدید فاجعه خشک شدن این دریاچه ازمزایا و اهمیت بسزایی برخوردار است حوزه ابریز اجی چای اززیرحوزه های اصلی حوزه ابریز دریاچه ارومیه درشمال غرب ایران و بطور عمده دراستان اذربایجان شرقی قراردارد بطورکلی میانگین بلندمدت پارامترهای هواشناسی و اقلیمی ازجمله دما و بارندگی درنیمکره شمالی بادوعامل ارتفاع ازسطح دریا و عرض جغرافیایی متناسب است بطوریکه با افزایش ارتفاع و عرض جغرافیایی میزان میانگین درازمدت بارندگی افزایش مییابد دراین تحقیق ابتدا میانگین بارندگی سالانه با استفاده ازابزارهای GIS و به دوروش چندضلعی های تیسن و میان یابی وزنی ازنوع فاصله معکوس با توانهای مختلف محاسبه و مقایسه و تعیین شده وسپس امکان دستیابی به رابطه همبستگی بین این عامل و عامل ارتفاع میانگین حوزه ابریز اجی چای بررسی شده است روش میان یابی وزنی ازنوع فاصله معکوس علاوه بردقت بالاتر درمحاسبه میانگین بارندگی سالانه درنحوه توزیع بارندگی درداخل حوزه ابریز نیزدقت خوبی داشته وازآن میتوان درتهیه مدل مفهومی بارندگی توزیعی جهت استفاده مدلهای بارش رواناب و توزیعی مانند Gridded SCS و ModClarkاستفاده کرد نتایج دوروش نخست دربراورد میانگین بارندگی سالانه حوزه ابریزاجی چای بسیاربه هم نزدیک است همچنین میانگین بارندگی سالانه همبستگی خوبی باعامل ارتفاع میانگین حوزه ابریز اجی چای داشته ومیتوان ازرابطه متناظربا این همبستگی درتعین پارامترمذکور استفاده کرد و بعلاوه انتظارمیرود با افزودن مقادیر آب معادل برف به مقادیربارندگی همبستگی این روش بادوروش نخست افزایش یابد

میانگین بارندگی سالانه ، روش میان یابی وزنی فاصله معکوس ، روش چندضلعی های تیسن ، همبستگی ، GIS