پیمان قنادرضایی - مدیرعامل مهندسین مشاورهیرادنقش عضو هیئت علمی دانشگاه اقبال
هانیه کمالی - دانشجوی کارشناسی ارشدبرنامه ریزی شهری

زیارت هدف غالب مسافرانی است که به شهر مشهد سفرمی کنند لذا اهمیت و توجه هب این مقوله دربطن فضاهای شهری و درتعریف عملکردهای خدمات رسان به زائران بسیارحائز اهمیت است حضور بارگاه ملکوتی امام هشتم درشهر مشهد درهسته تاریخی این شهر تلفیقی ازفضای تاریخی و ایرانی اسلامی راایجادنموده است ضرورت هماهنگی فضاهای گردشگرمذهبی که علاوه برحرممطهر اوقات حضور دراین شهر را به سایرفضاهای شهریاختصاص میدهد دغدغه اصلی نویسندگان این مقاله است که باتوجه به حضور غالب زمان فراغت زائران درفضاهای تجاری و اهمیت مقوله خرید سوغات ازسفرهای مذهبی تراکم انی فضاهای درمجاورت حرم مطهر و تاثیر فضایی و کالبدی آن درفضاهای شهر یمورد بررسی قرارگرفته است مقاله حاضربراساس روش مطالعات اسنادی و کتابخانه ای سعی نموده است تاباتوجه به نقش شهرمشهد به عنوان یک شهر اسلامی مذهبی و زیارتی شاخصه های موردنظر رادرفضاهای تجاری مورد بررسی قرارگیرد دراین راستا پس ازبررسی کاربریهای تجاری درمحدوده حرم مطهر به شناسایی مغایرتها ونهایتا ارایه مناسب ترین راه حل ها درخصوص ایجادفضایی درخورشان یک شهر مذهبی اسلامی و زیارتی پرداخته است

زیارت ، گردشگری مذهبی ، معماری ایرانی - اسلامی ، شهرایرانی - اسلامی ، کاربری تجاری ، شهرمشهد