لیلا هوشیارحسن باروق - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریزمدرس دانشگاه فنی و حرفه ای فاطمه اردبیل

اصطلاح فرم در طول تاریخ متناسب با نوع نگرش فیلسوفان ، به طرف گوناگون تبیین شده است. فرم یکی از اصطلاحات کلیدی است که استفاده از آن در مباحث گوناگون هنری)عمومی و تخصصی(بسیار رایجاست،به گونهای که میتوان آن را یکی از مهمترین مفاهیم پایهای هنر در نظر گرفت.لذا پرداختن به معنی و مفهوم آن در رشتههای هنری،از ضروریات محسوب میشود و اهمیت ویژهای دارد .اصولا ورود به مباحث پیچیدهء هنری،بدون آگاهی دقیق از مفاهیم اولیهای نظیر فرم امکانپذیر نیست و نیز بسته به نوع بحث،حیطه معنایی خاص چنین واژههایی نیز باید به طور دقیق برای مخاطب یاخواننده مشخص شود. بدیهی است بدون داشتن درکی مشترک از چنین اصطلاحاتی، بر اثر تفاوت نیتها و مقصدها از به کار بردن آن واژه،مباحث نظری هنر دچار مشکل میشود و در بسیاری اوقات خلطمبحث ایجاد میشود.برای نمونه از برخی کتابهای تخصصی هنری تعدادی از مصداقها آورده شده است . بنابراین پرداختن به وجوه مختلف مفهوم این اصطلاح پایه ای ضروری به نظر می رسد. برای این منظور در این مقاله سعی گردیده است تاابتدا با بررسی معنای لغوی واژه فرم بر اساس فرهنگ های معتبر فارسی؛ انگلیسی و همچنین بیان چیستی )فلسفه( فرم بر اساس بیاناجمالی نظرات فلاسفه یونان باستان، برخی فلاسفه غرب و فلسفهاسلامی، ویژگیهای معنائی و مفهوم کلی واژه فرم جمع بندی شود. سپس تعاریف تخصصی ارائه شده از سوی هنرمندان در کتب مختلف هنری ذکر و بررسی می گردد و در نهایت بر اساس کل مطالب ذکر شده، مفهوم فرم و وجوه مختلف آن در معماری، به عنوان نتیجه گیری، بیان می گردد.

مفهوم شناسی، فرم، معماری، شهرسازی