اسماعیل آیتی - استاد تمام، مرکز مطالعات فنی واقتصادی ایمنی جادهای دانشگاه فردوسی مشهد
مریم بحرینی مقدم - کارشناس شهرسازی و دانشجوی کارشناسی ارشد راه و ترابری، دانشکده ی مهندسی، دانشگاه فردوسی مشهد (واحد بین الملل)، مشهد، ایران

شناسایی عوامل تصادفات جاده ای و یافتن راه حل های مناسب جهت بر طرف نمودن آنها به دلیل هزینه های گزافاجتماعی و اقتصادی و آثار کوبنده فیزیکی و روانی آن روی افراد و جوامع، از مهمترین موضوعات تحقیقات علمی در خصوصایمنی جاده ها بشمار می رود. در بین این عوامل، عوامل انسانی در 90 تا 95 درصد از موارد مربوط به تصادفات به تنهایی یامشترکا با عوامل دیگر مسؤولیت وقوع حادثه را بر عهده داشته است. در بین عوامل انسانی مؤثر در تصادفات جاده ایخطاهای ادراکی راننده به دلیل عدم درک و فهمیدن فضا و به تبع آن عدم تمرکز لازم در رانندگی صورت می گیرد. بدین ترتیبشناخت عوامل حواس پرتی راننده (شامل دو دسته عوامل بیرونی و درونی) و تلاش برای کم کردن این خطای انسانی از طریقاقدامات گوناگون می تواند در کاهش حجم تصادفات و عوامل منجر به آن تاثیر بسزایی داشته باشد. لذا هدف این مقاله آن استکه به شناسایی و ارزیابی اثرات احتمالی تابلوهای تبلیغات کنار جاده ای به عنوان یکی از عوامل بیرونی بر هم زننده حواسراننده را مورد ارزشیابی قرارداده و با مروری بر تحقیقات گذشتگان، نتایج را تحلیل نماید. در این راستا روش هائی را که بهمنظور اثبات فرضیه مشترک موضوع این مقاله با عنوان بررسی تاثیر تابلوهای تبلیغاتی کنار جاده ای بر ایمنی جاده ها مورداستفاده قرار گرفته اند دسته بندی و سپس به تحلیل نتایج و راهکارهای ارائه شده در هریک پرداخته شد. در نهایت نتیجهگردید که تابلوهای تبلیغاتی به صورت بالقوه در حواس پرتی رانندگان موثر بوده و نقش مهمی در عوامل منجر به تصادفات جادهای دارند. همچنین پیشنهاد می گردد که علاوه بر پارامترهای اشاره شده در تحقیقات مذکور، توجه به همجواری تابلوهایتبلیغاتی با سایر عوامل ثابت و متحرک پیرامونی آن ها شامل کاربری های مختلف (مسکونی، تجاری, صنعتی)، جاذبه هایطبیعی و بصری، نوع عملکرد راه (گردشگری، باری، صنعتی و...) از یک سو و همچنین شاخصه های اجتماعی و فرهنگی استفادهکنندگان از راه ضروری به نظر می رسد.

ایمنی جاده ها، تابلوهای تبلیغاتی، عامل انسانی،خطای ادراکی، حواس پرتی راننده