سمیه آقازاده - دانشجوی کارشناسی ارشد زمین شناسی اقتصادی دانشگاه ارومیه
علی عابدینی - استادیار زمین شناسی اقتصادی گروه زمین شناسی دانشگاه ارومیه

زون دگرسانی آرژیلیک در منطقه خانکندی، واقع در شمال شرق شهرستان اهر (استان آذربایجان شرقی، شمال غربایران) از یک کانیشناسی نسبتا سادهای برخوردار بوده و از کانیهای کائولینیت، ایلیت، جاروسیت، آلونیت و گوتیت در مقادیر سنگساز تشکیل شده است. شاخص های ژئوشیمیایی نظیر مقادیر (Ba+Sr, Ti+Fe, Ce+Y+La ،TiO(2 و Cr+Nb در نمونههای مطالعه شده دلالت بر نقش موثر و حیاتی دو نوع فرایند هیپوژن و سوپرژن در تکوین و شکل گیری این زون دگرسانی دارند. بررسی های ژئوشیمایی نشان می دهند که فرایند تبدیل سنگهای اولیه آندزیتی به زون دگرسانی آرژیلیک با سه روند مختلف در توزیع REE ها، شامل (1)غنی شدگی LREE ها و HREE ها (2)غنی شدگی LREE و تهی شدگی HREE ها و (3)تهی شدگی LREE ها و HREE ها همراه شده است. این در حالی است که الگوی توزیع REE های نورمالیزه شده به کندریت، شرایط مشابهی برای نمونههای مطالعه شده، شامل تفریق و غنی شدگی LREE ها از HREE ها همراه با تهی شدگی بسیار شدید Ho در طی فرایندهای آرژیلیکی شدن را به نمایش می گذارد. با توجه به نتایج بدست آمده، به نظر می رسد که جذب ترجیحی LREE ها توسط گوتیت و آلونیت مهمترین عامل تفریق LREE ها از HREE ها بوده و تغییرات pH محیط همراه با همپوشی فرایندهای سوپرژن بر روی فرایندهای هیپورژن و عملکرد بهتر روبندهها بواسطه تغییر در شیمی محلولهای دگرسان کننده نقش بسیار مهمی در تکوین و توسعه زون دگرسانی آرژیلیک در منطقه خانکندی ایفا نموده اند.

دگرسانی آرژیلیک، رفتار عناصر نادر خاکی، خانکندی، اهر