منا شجاعی - دانشجوی دکتری مهندسی عمران آب، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
ابوالفضل شمسایی - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

در سال های اخیر، جهان با پدیده خشکسالی و تغییر اقلیم مواجه شده که این موضوع مشکلات زیست محیطی زیادی همراه داشته است. مشکلاتی مانند کمبود آب شیرین، بیابان زایی، کاهش تنوع زیستی و جانوری، برخی از چالش های زیست محیطی قرن بیست و یکم است که جهان با آن درگیر شده و کشور ما هم از آن جدا نیست. خشک شدن تالاب ها یکی از چالش های زیست محیطی است، بروز پدیده گرد وغبار یکی از عوارض خشک شدن تالاب ها می باشد که اکنون بیش از 20 استان کشور را درگیر کرده و مشکلات زیادی را به وجود آورده است. تالاب ها از مهمترین زیست بوم های طبیعی و با ارزش در جهان محسوب می گردند که عملکردهای حیاتی و بنیادی از جمله بهبود کیفیت آب، حفاظت در مقابل سیل، ایجاد زیستگاه ها و مکان های تفرجگاهی، تثبیت ساحل و کنترل رسوب را ایفا می کنند. در سال های اخیر طولانی شدن دوره خشکسالی ها و تغییرات اقلیمی به یکی از مشکلات تالاب ها تبدیل شده است. از علائم این مشکل می توان کاهش بارندگی ها و افت تراز آبی تالاب ها و در برخی موارد حتی خشک شدن آن ها را بیان نمود. تالاب یک زیست بوم کامل است که مطلقا جایگزین ندارد، اما هیچ یک از اکوسیستم های جهان به اندازه تالاب ها صدمات ناشی از عملکردهای نا بخردانه بشر را تجربه نکرده است و متاسفانه هنوز روند تخریب این زیست بوم طبیعی که ده ها کارکرد متفاوت را یکجا در خود دارد متوقف نشده است. برای مدیریت، احیا و حفاظت از تالاب ها، نگاه برنامه محور مبتنی بر رویکرد زیست محیطی باید با مشارکت تمامی دست اندرکاران، تدوین واجرا شود، تا بتوان گامی موثر در جهت بهبود شرایط تالاب ها برداشت. در این بررسی به تغییرات اقلیم، تاثیرات آن بر تالاب ها و توسعه پایدار، در جهت حفظ و بقاء این اکوسیستم های طبیعی و با ارزش پرداخته شده است.

تغییر اقلیم، تالاب، خشکسالی، تنوع زیستی، توسعه پایدار