مدیریت بهینه منابع آب با اصلاح الگوی مصرف آب مجازی در صنعت (مطالعه موردی محدوده ی مطالعاتی اردبیل)

کشورهای کم آب مفهوم جدیدی به نام آب مجازی را برای تعیین استراتژیهای تولیدات صنعتی و کشاورزی خود برگزیده اند. آب مجازی مقدار آبی است که یک کالای صنعتی یا محصول کشاورزی طی فرایند تولید مصرف می کند تا به مرحله ی تکامل برسد و مقدار آن معادل جمع کل آب مصرفی در مراحل مختلف زنجیره ی تولید از لحظه ی شروع تا پایان می باشد. صفت مجازی در این تعریف بدان معناست که بخش عمده ی آب مصرف شده در طی فرایند تولید در محصول نهایی وجود فیزیکی ندارد و بخش ناچیزی از آن آب مصرفی در پایان به عنوان آب واقعی در محصول باقی می ماند. با توجه به تشدید بحران آب در کشورهای مختلف جهان موضوع آب مجازی به واسطه ی عمق مفهوم آن از اهمیت ویژه ای در برنامه ریزی ها و سیاستگذاری های کلان آب در آینده برخوردار می باشد. این آب مجازی حجم کل آب مورد نیاز برای تولید مقدار معینی از محصول یا کالا با توجه به شرایط اقلیمی، مکانی و زمان تولید و راندمان می باشد. براساس این تعریف شرایط اقلیمی زمان- مکان- تولید- برنامه ریزی ها- فرهنگ و عادات مردم در میزان آب مجازی موثرند.قطعاً مقدار آن برای یک محصول در مناطق مختلف جهان متفاوت می باشد آب مجازی موضوعی است که در صنعت کمتر مورد توجه قرار گرفته است. بدین جهت در این مقاله مصارف آب در 242 واحد و کارخانجات (از میان 300 کارخانه فعال) شهرستان اردبیل، نیر و نمین را مورد بررسی قرار داده و در نهایت آب مجازی محدوده ی مطالعاتی اردبیل (اردبیل، نیر و نمین) استخراج شد. در ابتدا مقدمه ای در مورد طرح آب مجازی آورده می شود. در بخش بعدی آمار واطلاعات موجود به صورت نمودارمحاسبه و جمع بندی شده و تحلیل های گوناگون از اطلاعات موجود انجام شده است. در نهایت، نتیجه گیری کلی و کلان از تحقیق انجام شده را ارائه خواهد داد.

کلیدواژه ها:

آب مجازی ، بهره وری ، شاخص کم آبی ، محدوده ی مطالعاتی اردبیل