محی الدین کاظمی - دانشجوی کارشناسی ارشدبهداشت وکنترل کیفیت موادغذایی دانشگاه فردوسی مشهد
منوچهر رستمی - دانشجوی کارشناسی ارشدعلوم وصنایع غذایی دانشگاه آفاق ارومیه

استخراج روغن وترکیبات لیپیدی درمقیاس صنعتی معمولا توسط فرآیندهای فیزیکی یا شیمیایی انجام می شود.فرآیندهای فیزیکی اغلب بازده کم داشته و فرآیندهای شیمیایی به دلیل استفاده ازحلال ها و مضرات آن ها بر سلامت انسان وآلودگی محیط زیست باعث شده که روش استفاده از CO2 فوق بحرانی درصنعت روغن مطرح شود.هرماده ای راکه در دما و فشار بالاتر ازدما و فشاربحرانی اش قرارگیرد را سیال فوق بحرانی گویند.غیرسمی بودن،حلالیت قابل تنظیم،سرعت بالای فرآیندو... ازمهم ترین مزایای استفاده از دی اکسیدکربن فوق بحرانی است.دراین روش درمرحله بارگیری،نمونه درتماس مستقیم باجریان حلال فوق بحرانی قرارمی گیرد و موادقابل حل شدن وارد جریان حلال می شوند.فشار،دما،اندازه ذرات،سرعت جریان حلال واصلاح کننده هاازعوامل موثر براستخراج روغن دراین روش است.حضوراصلاح کننده هایی مثل اتانول می توانداستخراج ترکیبات قطبی رابه طورمعنی داری افزایش دهد.با وجود پیشینه استفاده ازسیالات فوق بحرانی دربسیاری ازپژوهش ها کاربرد تجاری آن به دلیل هزینه بالای سرمایه گذاری ونیازبه تجهیزات مقاوم به فشار بالا پیشرفت اندکی داشته است.

استخراج روغن،دی اکسیدکربن،سیال فوق بحرانی،اتانول