سید حامد میرکریمی - استادیار گروه محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
مرجان محمدزاده - استادیار گروه محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
سمیه گلدوی - دانشجوی دکتری محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

پارک‏های جنگلی طبیعی از جمله مناطق طبیعی مورد استفاده مردم جهت اهداف تفرجی هستند. با توجه به اینکه برای مدیریت و برنامه‏ریزی تفرجگاه‏ها علاوه بر مد نظر قرار دادن پتانسیل‏های طبیعی منطقه، آرا و خواسته‏های بازدیدکنندگان نیز باید مورد توجه قرار گیرد، در این پژوهش با استفاده از روش اجتماعی– اقتصادی کلاوسون اقدام به بررسی خواسته‏ها و نظرات بازدیدکنندگان پارک جنگلی دلند در استان گلستان شده است. ابتدا، پرسشنامه جمع‏آوری اطلاعات تهیه گردید. روایی پرسشنامه توسط دو تن از متخصصین تایید و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ محاسبه گردید. برای انجام مطالعه 168 پرسشنامه در فصول تابستان و پاییز 1391 تکمیل گردید. در این پرسشنامه سوالاتی در مورد خصوصیات شخصی بازدیدکنندگان، علایق تفرجگاهی و همچنین نظرات آنها در خصوص وضعیت امکانات پارک و دیدگاه آن‏ها در خصوص لزوم حفاظت از منطقه مطرح شد. نتایج نشان می دهد اکثر بازدیدکنندگان پارک را مردهای متاهل تشکیل می‏دهند. حدود 75 درصد از افراد شاغل و مابقی غیر شاغل که اغلب شامل زن‏های خانه‏دار و دانشجویان بودند. بیش از 90 درصد افراد تمایل دارند اوقات فراغت خود را در مناطق طبیعی نظیر پارک‏های جنگلی و همراه با خانواده بگذرانند. همچنین، اکثر افراد معتقدند امکانات پارک برای بازدیدکنندگان کافی نیست. این موضوع نشان می‏دهد نیاز به مطالعه و طراحی مناسب امکانات در منطقه وجود دارد. حدود 40 درصد افراد معتقدند که حفظ شرایط طبیعی منطقه از اهمیت بالایی برخوردار است. ضمن اینکه، اکثر بازدیدکنندگان تمایل به پرداخت مبلغی به عنوان ورودیه جهت حفاظت از منطقه و ارائه تسهیلات مناسب در پارک دارند. این موضوع نشان می‏دهد اکثر مردم نسبت به ارزش و اهمیت مناطق طبیعی آگاهی دارند و حاضرند در زمینه حفظ آن همکاری نمایند. نتایج مطالعه می‏تواند به مدیران و برنامه‏ریزان در مدیریت تفرجگاه‏ها، حفاظت و برآورده نمودن خواسته‏های بازدیدکنندگان کمک نماید.

تفرجگاه، آراء مردم، حفاظت، پارک جنگلی دلند